TÜRKİYE’DE DOMATES ÜRETİMİNDE İÇ TİCARET HADLERİ

Authors : Makbule Nisa MENCET YELBOĞA, Cengiz SAYIN, Fatma Dilek ERYİĞİT

Pages : 6-12

Doi:10.33724/zm.536548

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye, uzun yıllardır enflasyon ile mücadele eden ülkeler arasında yer almakta olup enflasyon tarım sektörünü de etkisi altına almaktadır. Enflasyonun etkisini anlamak ve dolayısıyla Sektörler arasındaki kaynak transferinin durumu ve yönünün yıllar itibariyle belirlenmesi açısından iç ticaret hadleri önem taşımaktadır. İç ticaret hadleri, tarım sektöründen tarım dışı sektörlere kaynak aktarımını göstermektedir. Böyle bu yöntemle, sektörel olarak ekonomik refah değişmelerini takip etmek ve tarım kesiminin satın alma gücündeki değişiklikleri anlamak mümkün olmaktadır. İç ticaret hadlerinin tarımın aleyhine gelişmesi tarımın diğer sektörler tarafından vergilenmesini, lehine gerçekleşmesi ise tarım dışı sektörlerden tarıma kaynak aktarımını göstermektedir. Sektörler arası fiyat değişimleri  ve seyri, tarım politikaları kapsamında desteklemelerin ve teşviklerin belirlenmesini de etkilemektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de 2003-2017 döneminde domateste iç ticaret hadlerini hesaplayarak üreticilerinin satın alma gücünü hesaplamak ve yorumlamak amaçlanmıştır. İç ticaret hadleri net değişim hadleri kapsamında; domates üretim girdi fiyatları, çiftçi eline geçen fiyat ve tüketici fiyat indeksine göre 2003 yılı baz alınarak hesaplanmıştır .  Çalışmada, incelenen dönem içerisinde tarım ticaret hadleri üretici lehine seyir izlemesine rağmen domates üreticisi için aleyhine bir seyir izlemiştir. Bu durum çiftçi ürettiği tarımsal üründen eline geçen fiyatlar ile daha az tarım dışı mal ve hizmet alabileceği anlamına gelmektedir.
Keywords : Satın alma gücü, Laspeyres endeksi, çiftçi eline geçen fiyatlar, Refah, Enflasyon