Toprak Kirliliğinin Zenginleştirme, Transfer ve Birikim Faktörleri ile Değerlendirilmesi; Zonguldak/Çaycuma Örneği

Authors : Sinem ÇOLAK, Şüheda Basire AKÇA, Kübra YAZİCİ

Pages : 59-73

Doi:10.33724/zm.724237

View : 15 | Download : 14

Publication Date : 2021-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Zonguldak ili özellikle taşkömürü gibi yeraltı kaynakları açısından Türkiye’ nin en zengin illerden biri olup alüminyum insert ignore into journalissuearticles values(boksit);, demir, manganez gibi madenler içinde işletmeleri bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışmanın amacı; zenginleştirme insert ignore into journalissuearticles values(EFsoil);, transfer insert ignore into journalissuearticles values(TFi); ve birikiminsert ignore into journalissuearticles values(EFi); faktörleri gibi ekolojik indeksler kullanarak antropojenik etkilerini Zonguldak ilinde tarımsal faaliyetlerinin yoğun olduğu lokasyonlardaki etkilerini incelemektir. Ayrıca toprakta ağır metal birikiminin sarı kantaron bitkisi insert ignore into journalissuearticles values(Hypericum perforatum); üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Elde edilen sonuçlarda EF faktörüne göre toprağın Cr, Ni, Cu, Zn, Sr, Mo, Sn, Ba, Hg, Pb açısından zenginleşmediği; Si, Ti, Se, Cd, Hg bakımından orta derecede, Fe bakımından yüksek, Na, Mg, Ca, Mn bakımından ise oldukça yüksek derecede zenginleştiği bulunmuştur. Özellikle Ca, Na ve Mg elementlerinin oldukça fazla zenginleşmesi toprağın pH değerini yükselteceğinden üreticinin gübreleme ve sulama suyu politikasında gerekli önlemleri alması gerektiğini ortaya koymuştur. Sarı kantaron bitkisinin çiçek ve gövde kısımlarının EFi ve TFi faktörleri incelenmiş ve özellikle Cd, PbCr, Ni, Cu ve Zn elementleri için biyoakümülatör, aynı zamanda biyoindikatör bitki olduğu görülmüştür. Bulunan element konsantrasyonları ile biyoakümülatör olduğu belirlenen ve şifalı bitki olarak kullanılan sarı kantaron bitkisinin toplanırken ve ilaç olarak kullanırken dikkatli olunması gerektiği ortaya çıkmıştır.
Keywords : EFsoil faktörü, Sarı kantaron, Antropojenik kaynaklar