İklim Değişikliğinin Tahıl Virüs Hastalıkları Üzerine Etkisi

Authors : Birol AKBAŞ, Ali Ferhan MORCA, Sevgi COŞKAN

Pages : 4-14

Doi:10.33724/zm.972677

View : 14 | Download : 15

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Review Paper

Abstract :İklim değişikliğinin tüm ekosistemler üzerinde etkisini arttırarak, küresel ve bölgesel ölçeklerde hissedilir bir şekilde ortaya çıkması tahmin edilmektedir. Toprak ve su rejimleri değişime uğrayarak, tarım arazilerini verimsizleştirmesi, zararlı-hastalıkların çoğalmasına sebep olması ve tüm tarımsal ekosistemleri tahrip etmesi beklenmektedir. İklim değişikliklerinin bitkisel üretimde verim ve kalite kaybına yol açacak olması, kayıpların nedeninin doğru bir şekilde anlaşılmasını engellemektedir. Dolayısıyla orta ve uzun vadede etkinliği artacağı düşünülen hastalıkların oluşturacağı risk dikkate alınmalıdır. Bu konuda çok yönlü birçok çalışma yapılması gereklidir. Aksi takdirde verimdeki düşüşler gibi olumsuzlukların çevre koşullarındaki değişimden kaynaklı olduğuna odaklanılarak viral patojenler gibi biyotik faktörler göz ardı edilecektir. Bu derlemede, stres altında kalan tarımsal ekolojide, tahıl hastalıklarının önemli bir zararlı organizma grubu olan viral patojenlerin gelecekte oluşturabileceği riskler değerlendirilmiştir. Özellikle böcek ve akar vektörü ile taşınan Barley yellow dwarf virus insert ignore into journalissuearticles values(BYDV);, Wheat dwarf virus insert ignore into journalissuearticles values(WDV); ve Wheat streak mosaic virus insert ignore into journalissuearticles values(WSMV); gibi virüslerin yakın gelecekte Türkiye’de tahıl ekiliş alanlarında etkisini arttırabileceği öngörülürken, Soil-borne wheat mosaic virus insert ignore into journalissuearticles values(SBWMV);, Barley yellow mosaic virus insert ignore into journalissuearticles values(BaYMV); gibi plazmodioforidler ile taşınan virüslerin etkinliğinin lokasyona göre değişkenlik göstereceği öngörülmektedir. Dolayısıyla iklim değişikliğinin lokasyona ve vektöre bağlı olarak bazı tahıl virüslerinin etkinliğini arttırırken bazılarının etkinliğini azaltacağı yönündedir.
Keywords : Buğday, hububat, virüs, ekstrem hava koşulları