ORTAOKUL 5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ GÖRSEL TASARIM İLKELERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Gülsüm Yağcı, Mehmet Şahin

Pages : 58-82

View : 536 | Download : 563

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Ders kitapları eğitim – öğretim sürecinde en çok kullanılan birincil kaynak görevi görmektedir. Eğitim - öğretim sürecinde sıklıkla kullanılan ders kitapları öğretmenler için bir rehber görevi görürken öğrenciler için de çeşitli alanlardaki bilgilere daha derli toplu ve daha kısa sürede ulaşma imkânı sağlayan bir materyal görevi görmektedir. Eğitim- öğretim sürecinde bu kadar büyük bir öneme sahip olan ders kitaplarının hazırlanması aşamasında bazı nitelikleri taşıması gerekmektedir. Bu niteliklerden biri de ders kitaplarında kullanılan görsellerdir. Ders kitaplarının gerekli işlevlerini etkili bir biçimde yerine getirebilmesi, nitelik açısından geçerli ders kitaplarının hazırlanması ve ders kitaplarının görsel tasarım bağlamında geliştirilmesi ile gerçekleşebilir. Bu nedenle ders kitaplarının değerlendirilmesine gereksinim duyulmaktadır. Bu araştırma, 5. sınıf Türkçe ders kitaplarının görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki görsellerin incelemesine dayalı nitel bir çalışmadır. Çalışma evrenini Milli Eğitim Bakanlığınca onaylanan dört 5. sınıf Türkçe ders kitabı oluşturmaktadır. Veriler, ders kitaplarının Doğa ve Evren temaları değerlendirilerek elde edilmiştir. Araştırmanın verilerini elde etmek amacıyla alt amaçlara uygun olarak Şahin’in(2014), geliştirdiği rubrik kullanılmıştır. Çalışma grubunu oluşturan dört ders kitabı bu rubriklere göre değerlendirilmiştir. Veriler, rubriklerde yer alan ölçütlere göre analiz edilmiş ve kitap içerisinden seçilen somut örneklerle desteklenmiştir. Elde edilen veriler görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilerek sunulmuştur. Araştırmanın bulgularına göre, ilköğretim 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında görsel ögeler genellikle görsel tasarım ilkeleri dikkate alınarak kullanılmamıştır. Ders kitaplarında bazı tasarım ilkeleri çok az veya orta düzeyde etkili olmuş, bazıları da etkili olmamıştır. Ders kitaplarında görsel tasarım ilkelerinin uygulanması noktasında kitaplar arasında önemli bir fark olmadığı ve kitapların birbirine benzediği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Türkçe, Ders kitabı, Görsel tasarım ilkeleri, Rubrik, Değerlendirme.