Semîn el-Halebî’nin ‘Umdetü’l-Hüffâz Fî Tefsîri Eşrefi’l-Elfâz Adlı Eserinin Ulûmü’l-Kur’ân Açısından Değerlendirilmesi

Authors : Mehmet Sait AKAN

Pages : 184-207

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2023-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân-ı Kerîm, Allah insert ignore into journalissuearticles values(cc); tarafından insanlığa gönderilmiş olması hasebiyle kutsal bir kitaptır. Tarih boyunca Müslümanlar, Kur’ân’ın anlaşılması için büyük çaba sarf etmiş ve hidâyetiyle yol bulmaya çalışmışlardır. Kur’ân’ın anlaşılmasına katkı sağlayan ilimlerin başında ulûmü’l-Kur’ân gelmektedir. Zerkeşî’nin el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân’ı, Süyûtî’nin el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân’ı, Zürkânî’nin Menâhilü’l-irfân fî ulûmi’l-Kur’ân’ı gibi eserlerde neredeyse Kur’ân ilimlerinin tüm konuları işlenirken; bazı eserlerde ise yalnızca esbâb-ı nüzûl, Kur’ân’da nesh, garîbu’l-Kur’ân, i’câzü’l-Kur’ân, müşkilü’l-Kurân gibi ulûmü’l-Kur’ân’ın belirli bir konusu işlenmektedir. Tefsirlerde ise Kur’ân ilimlerinin, birtakım âyetler bağlamında ele alındığı görülmektedir. Yazmış olduğu tefsirlerde bu konuları ele alanlardan birisi de VIII/XIV. yüz yılda yaşamış olan nahvî, mukrî ve müfessir lakaplarıyla anılan Semîn el-Halebî’dir. Kur’ân sözlüğü olarak kaleme aldığı ‘Umdetü’l-huffâz fî tefsir’i eşrefi’l-elfâz adlı eseri, isimlendirilmesinden de anlaşıldığı gibi tefsir niteliğinde bir kitaptır. O, bu eserinde ulûmü’l-Kur’ân’ın birçok konusunu Kur’ân’ın kelimeleri bağlamında işlemekte ve tahlillerde bulunmaktadır. Semîn el’Halebî’nin ‘Umdetü’l-huffâz adlı eseri hakkında gerek ülkemizde gerek Arap dünyasında tez ve makale bazında birçok çalışma yapılmıştır. Ancak yapılan çalışmaların daha çok dilsel yönüne yönelik olduğu gözlemlenmiştir. Dolayısıyla yaptığımız bu çalışmada eserin ‘ulûmü’l-Kur’ân yönü ele alınmış ve konularına yaklaşımı incelenmiştir. Ayrıca Halebî’nin ilgili eserinde en çok değindiği başlıklar zikredilmekte ve bunlar örneklendirerek değerlendirilmeye çalışılmaktadır.
Keywords : Tefsîr, Ulûmül Kuran, Semîn, Umdetül Hûffâz, Müfredât