Şehristânî’nin el-Milel ve’n-Nihal Adlı Eserinde Hz. Osman

Authors : Selim Özarslan

Pages : 217-228

Doi:10.58657/batmanakademi.1574240

View : 66 | Download : 77

Publication Date : 2025-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Şehristânî’nin Milel ve’n-nihal adını taşıyan klasik İslâm ve İslâm dışı mezhepler tarihini konu edinen eserinde Râşid halifelerin üçüncüsü Hz. Osman’la ilgili bilgi, rivayet ve değerlendirmeler konu edinilecektir. Böylece onun Şehristânî nazarında İslâm düşünce tarihine hangi açılardan nasıl bir katkısı olduğu tespit edilmiş olacaktır. Hz. Osman İslâmî çağrının ilk döneminde kendisi gibi ticaretle uğraşan Hz. Ebû Bekir’in aracılığıyla Hz. Peygamberle görüşerek 34 yaşındayken Müslüman olmuştur. Şehristânî, O’nun hilafeti zamanında İslâm davetinin devam ettiği, Hz. Ömer devrinde başlayan fetihlerin giderek artarak çoğaldığı, devlet hazinesi olan beytülmalin dolduğu, Hz. Osman’ın yönettiği insanlara iyi ve güzel davrandığı ve cömertlik gösterdiğini vurgular. Büyük fetihlerin zengin ganimetleri yüzünden Benî Ümeyye ile Benî Haşim arasında var olan ihtilaf daha da derinleşmiştir. Hz. Osman devrinde ortaya çıkan sosyal ve toplumsal olayların kaynağı olarak Ümeyye oğullarından akrabalarını gösterir. Hz. Osman’ın akrabaları O’nun kötü akıbetine sebep olacak olaylara ön ayak olarak halka zulmetmişler ancak suç halifenin üzerine yüklenmiştir. Bu sebeple ona göre Hz. Osman mazlum olarak suçsuz yere öldürülmüştür. Çalışmada takip edilen yöntem, kaynak taramasıyla elde edilen verilerin betimleme ve analitik/ çözümlenmeye dayanarak işlenmesinden ibarettir.
Keywords : Kelam, Mezhepler Tarihi, Şehristânî, Osman b. Affan, el-Milel ve\'n-Nihal