ANADOLU KÜLTÜR OLUŞUMUNDA TUZUN ROLÜ

Authors : Alper GÖLBAŞ, Zeynel BAŞIBÜYÜK

Pages : 45-54

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2012-01-01

Article Type : Other Papers

Abstract :İnsanoğlunun yediği tek kaya olan tuz, çok eski dönemlerden beri besin maddesi olarak kullanıla gelmekle birlikte, günümüzde aynı zamanda; önemli bir kimya ve sanayi maddesidir. Tuzun mineral adı “halit”tir, saf haldeyken şeffaf-renksiz, doğada bulunuş hali; gri, sarı, mavi, yeşil, turuncu renklerdedir. Sertliği 2.5, özgül ağırlığı 2.168 gr/cm3 dür. Tuz, doğada sıvı ve katı olarak bulunmakta, deniz, kaya, kaynak ve göl olmak üzere dört şekilde çıkartılmaktadır. Tuz İnsanlık tarihinde önemli bir figür olma özelliğini her zaman için korumuştur. Neolitik Dönem’de Anadolu’nun büyük bir bölümünde yapıldığı belirlenen obsidyen ticaretinde takas amacıyla kullanılan ürünler içerisinde bulunduğu bilinmektedir. Yazılı olarak belgelenmiş olan tuz ticaretinin ise Hititler döneminde yapıldığı ve bunun kanun hükümlerine bağlandığı, çivi yazılı tabletlerden anlaşılmaktadır. Daha sonraki dönemlerde Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Devletleri’nde önemli bir ticari meta olan tuzun Anadolu’daki bu serüveni kültürel öğelere de yansımıştır. Tuzla ilgili çok sayıda atasözleri, deyimler olmasının yanı sıra tuz, şiirlere ve şarkı sözlerine de konu olmuştur.
Keywords : Tuz, halit, kültür, Anadolu