HACILAR YÖRESİ (KAYSERİ) BEZ KUMAŞ DOKUMA SANATI

Authors : Zahide Kayışoğlu Şahin

Pages : 1265-1277

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2012-01-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Hacılar, Kayseri’nin güneyinde, Erciyes Dağı’nın eteğindedir. 61,3 km²’lik alana sahip olan ilçedir. Engebeli bir arazi üzerindedir ve karasal iklime sahiptir. Hacılar sanayinin ilk adımı 1945’li yıllara dayanmaktadır. İlçede kurulan dokuma kooperatifleri ile el dokuma tezgahlarının, Hacılar’da yaygınlaşması sonucu kaputbezi, savan, dimi diye tabir edilen kumaşların dokunmasıyla sanayinin ilk temelleri atılmış oldu. Hacılar ilçesinde 2. Dünya savaşı yıllarında 2500 dokuma tezgahında en kaliteli kaput bezleri dokunmaktaydı. 1950’li yıllarından önce, Hacılar yöresinde kumaş dokumacılığı ön planda idi. O yıllarda faaliyette bulunan Sümer bez fabrikasından alınan pamuk ipliklerle, el tezgahlarında kumaşlar genellikle erkekler tarafından dokunurdu. Kadın ve çocuklar ise masura sarma işleminde çalışarak dokuma yapan kişinin daha fazla kumaş dokumasını sağlarlardı. Yörede beyaz dokunan kumaşlara “kabut veya kaput bezi” denilmektedir. Kareli “Çar” adı verilen kumaşlar yörede dokunur ve ünlüdür. Bayanlar manto gibi üst giysisi şeklinde kullanırlar. Boyuna çizgili kumaşlara “diril veya tiril” denilmektedir. Bu kumaşlardan pijama, gömlek gibi kıyafetler elde edilmiştir. Siyah ve beyaz renkte dokunan kumaşlara “kırzet” denir. Sofra bezi şeklinde kullanılır. Savan adı verilen dokumalar yörede halıların üzerine serilerek kullanılır. Ayrıca kış hazırlıkları yapılırken bulgur kaynatılır, çorba kesilir savan üzerinde kurutulur. Tekstil fabrikalarının kurulması ile el tezgahları gündemden düşmüştür. Kumaş dokumacılığı yerini halı dokumacılığına bırakmış ve zamanla neredeyse dokunmaz hale gelmiştir. Son yıllarda Hacılar kumaşı tekrar canlandırılmaya çalışılmaktadır.
Keywords : Hacılar, Kumaş, Bez, Kaput Bezi, Şoylama