Çörek otu (Nigella sativa L.) Bitkisinin Kullanım Alanları ve Önemi

Authors : Mikail ALTUNCU, Betül GIDIK

Pages : 149-153

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Geçmişten günümüze kadar bitkiler ve tohumlar yiyecek olmanın dışında şifa kaynağı olarak kullanılmaktadır. Şifa kaynağı olarak kullanılan bitkiler ve tohumlarının deneme, tesadüf, tavsiye yoluyla kullanıma alındığı bilinmektedir. Çörek otu (Nigella sativa L.), çok eski çağlardan beri birçok hastalığın tedavisinde kullanılan Ranunculaceae familyasının bir türü olup; küçük çalı ve düğünçiçeğigiller ailesine ait çiçekli bir bitkidir. Ortadoğu ülkelerinde şifa kaynağı olarak uzun yıllarca kullanılmış, kendine has isimlerle yüceltilmiştir. Kimyasal bileşenleri sayesinde vücuttaki toksinleri atmaya yarayan ve vücut yapı taşını bozmayan içeriği nedeni ile geniş kültürlerde sağlıklı yaşam için kullanımı sağlanmıştır. Etken olarak %23 protein, %35 bitkisel yağlar ve %38 karbonhidratlardan oluşur. Nigellon, linoleik asit, thymoquinon, oleik asit, palmitik asit, sodyum, kalsiyum, potasyum, çinko, demir, bakır, selenyum, magnezyum, fosfor, A vitamin, B vitamini ve C vitamini bulundurur. Ülkemizde yetiştiriciliği yapılmakta ve yabani olarak yetiştiği görülmektedir. Dünyanın farklı bölgelerinde farklı isimlerle bilinmesiyle birlikte, Türkiye’de çörek otu, kara çörek otu ve siyah kimyon gibi isimler almaktadır. Anadolu’da; Afyon, Burdur, Amasya, Isparta, İstanbul, Mersin, Gaziantep ve Kahramanmaraş dolayında çörek otu yetiştiriciliğine talebin çok olmasının yanı sıra İçel, İstanbul (Rumeli kavağı-Rumeli feneri), Amasya, Gaziantep, Kocaeli (Tuzla), Kahramanmaraş, Kars (Tuzluca) ve Siirt doğal florasında yabani olarak yetiştiği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de hem doğal olarak yetişen yabanileri bulunan hem de kültürü yapılan çörek otu bitkisinin kullanım alanları ve önemi hakkında genel bilgiler vererek bu bitkiye dikkat çekmek ve yetiştiriciliği ve kalitesi hakkında yapılacak yeni çalışmalara kaynak oluşturmaktır.
Keywords : Tıbbi aromatik bitki, kara tohum, yağ asitleri