II. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE TÜRK KADINI

Authors : Serap İLKHAN

Pages : 56-76

View : 25 | Download : 11

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Meşrutiyet Dönemi, Türk modernleşmesinin en önemli aşamalarından biridir. Türk Demokrasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olan bu dönem Cumhuriyetin hazırlık safhası olarak değerlendirilmiştir. Meşrutiyetle gelen demokrasi havası içinde feminizm kavramı da toplum yaşantısında etkisini göstermeye başlamıştır. İttihat ve Terakki Partisi kadın meseleleriyle yakından ilgilenmiş, politikalarını da aile kurumu üzerine geliştirmiştir. Aile meseleleri İttihatçıların önderliğinde bir sosyal ve hukuki politika konusu olarak, hükümetin kontrolü altına alınmaya çalışılmıştır. İttihatçılar, Avrupa aile yapısının model alınmasına karşı çıkarak Ziya Gökalp’ın mimarı olduğu “milli aile” fikrini uygulamaya çalışmışlardır. Bu sistemle evlilik, yalnızca dinî olmaktan çıkarılmıştır. İttihatçıların bunun için uğraş vermelerinin en öncelikli nedeni değişimin başarılı olmasının yolunun aileden geçtiği düşüncesidir. II. Meşrutiyet Dönemi’nde kadınlar, siyasi ve milli meselelerle ilgilenmeleri konusunda teşvik edilmiş, İttihat ve Terakki Partisi’ne bağlı “kadınlar şubesi” kurulmuş ve böylece derneklerin yanı sıra kadınlar, sınırlı da olsa siyasi partilerle ilgilenebilmişlerdir. İttihatçılar, batılı kadınların yararlandıkları haklardan Müslüman Türk kadınının da yararlanması için uğraş vermişlerdir. Bu dönemde kadınların toplum hayatına etkin katılımının temel nedeni Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşları gibi peş peşe gelen bir savaş ortamının yaşanması ve bu münasebetle erkeklerin genellikle ordu da görevli bulunmalarıdır. Erkek nüfusun çoğunun cephe de bulunması kadınların çalışma hayatına girerek erkeklerin yerini almasına neden olmuştur. Bu sebeplerle kadınlar silah imalathanelerinde çalışmaya başlamışlar ve ayrıca öğretmenlik, hemşirelik gibi meslekler de edinmişlerdir.
Keywords : Kadın Hakları, Türk Modernleşmesi, Türk Kadını