Lisans Öğrencilerinin Medya Ortamlarından Yararlanma Tercihleri: Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Ekseninde Bir Nitel Analiz Örneği

Authors : Ufuk Cem Komşu

Pages : 260-281

Doi:10.48174/buaad.1568076

View : 42 | Download : 90

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kitle iletişiminden bireysel-dijital medya ortamlarına doğru evrilen iletişim teknolojisi ve süreçleri, günlük yaşamın her alanına etki ederek yaşamımızı geniş çaplı bir dönüşüme sürüklemektedir. Klasik ve yeni medya ortamlarının sunduğu iletişim ve paylaşım olanaklarını ve işlevlerini sorgulayarak değerlendirebilen bireyler daha etkin ve güçlü bir konuma yükselebilecektir. Bu noktada, bireysel farkındalık ve bireysel ihtiyaçlar ekseninde tasarlanacak öğrenme etkinlikleri, hem bireysel iletişimin hem de medya ortamları yardımıyla geliştirilebilecek öğretim ve öğrenme tekniklerini kolaylaştıracaktır. Bu bağlamda, Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı’nın temel bileşenlerinin üniversite öğrencileri açısından sınanabilmesi önemlidir. Bu çalışmanın temel amacı, Medya Okuryazarlığı dersini alan Eğitim Fakültesi öğrencilerinin, hangi medya ortamlarını, ne tür amaç ve tercihlerle takip ettiğini betimlemektir. Nitel araştırma deseninde kurgulanmış olan bu araştırmanın çalışma grubunu, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ndeki farklı bölümlerde lisans eğitimini sürdürmekte olan 48 öğrenci oluşturmuştur. Uzaktan eğitim modeliyle yürütülen ders ortamında uygulanan görüşme tekniği aracılığıyla sorular yöneltilmiş ve yanıtları da elektronik posta yoluyla toplanmıştır. Toplanan verinin analizi için kullanılan kodlar ve temalar hem ilgili kurama hem de bulgulara dayalı olarak geliştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, çalışma grubundaki katılımcıların farklı medya ortamlarından yararlanma tercihlerini ifade eden 40 kod ve 3 ana tema ortaya çıkmıştır. Katılımcılar, ağırlıklı olarak yeni medya ortamı olarak tanımlanan web siteleri, blog-vlog ortamları ile pod-cast kanalları izliyor olsa da, bunların yanında azımsanmayacak düzeyde klasik medya bileşenlerini da takip etmeyi tercih edebilmektedir. Basılı gazete takibi çok düşük düzeyde kalmasına rağmen, düzenli takip edilen basılı dergilerin içerik türleri ve çeşitliliği dikkat çekicidir. Katılımcıların medya araçlarından yararlanma gerekçeleri, Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı’yla uyumlu olup, kişisel gelişim ve öğrenme, eğlenme ve boş zaman değerlendirme, toplumsallaşma ve iletişim temalarıyla özetlenebilir. Bununla birlikte, yeni medya ortamlarının tercihinde en sık vurgulanan temel gerekçe, sansürsüz bilgiye erişim olmuştur.
Keywords : Kitle iletişimi, Lisans öğrencileri, kişisel gelişim, medya, Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı