GALİP KEMALÎ (SÖYLEMEZOĞLU) BEY’İN HATIRATINDA ATİNA MÜSTEŞAR VE MASLAHATGÜZARLIĞI SIRASINDA BALKAN SORUNU

Authors : Mithat AYDIN

Pages : 962-978

View : 18 | Download : 15

Publication Date : 2018-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Galip Kemalî Bey (1873-1960) 87 yıllık hayatının 30 yılı aşkın uzun bir dönemini dışişlerinde muhtelif görevlerde bulunarak geçirmiştir. Dışişlerinde 1902 yılında atandığı Bükreş Sefareti Başkâtipliği (1902-1911) görevini Atina Müşavir ve Müsteşarlığı (1911-1912), Berlin Sefareti Müsteşarlığı (1912- 1913), Atina Elçiliği (1913-1916), Tahran Sefareti Vekilliği (1917-1918), Petrograd/Brestlitovsk temsilcilikleri(1918), Moskova Büyükelçiliği (1918), Muhtelit Mütareke Komisyonu Reisliği (1918- 1919), Roma Büyükelçiliği (1919-1920), Kopenhag ve Stockholm Orta Sefirlikleri (1921-1922) görevleriyle devam ettirmiştir. Roma Elçiliği sırasında Görevi sırasında başından geçenleri “Hariciye Hizmetinde Otuz Sene, Başımıza Gelenler, Canlı Tarihler: Galip Kemalî Söylemezoğlu Hatıraları, Siyasi Dağarcığım” gibi hatıratlarında toplamıştır. Roma Büyükelçiliği sırasında San Remo ve Paris konferanslarında alınan kararlara gösterdiği tepki ve Kuva-yı Millîye’yi destekleyen tavrı nedeniyle görevinden alınmıştır. Kuşkusuz bu noktada kaleme aldığı eserler arasında öne çıkanı, Sevr’in imzalanması üzerine Türk milletinin maruz kaldığı haksızlığı bütün dünyaya duyurmak amacıyla Avrupa’nın önde gelen siyaset, devlet ve düşünce adamlarına gönderdiği “L’Assassinat d’un Peuple (Bir Milletin Katli)” adlı kitabıdır. Ne var ki Kemalî Bey’in şahsî gayretleriyle basılan bu eser suç sayılmış ve Sadrazam Damat Ferit tarafından toplatılmıştır. Çalışmamızın esası, Galip Kemalî Bey’in bir yıla yakın Atina Müsteşarlığı dönemini kapsamaktadır. Bu dönemde Kemalî Bey’in Türkiye ile Yunanistan arasında öne çıkan hususlardaki görüş ve diplomatik çabaları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Söz konusu dönemde taraflar arasında belirleyici olan hususlar ise “Girit Sorunu, komitacılık faaliyetleri, Balkan ittifakı, Makedonya Sorunu, Trablusgarp Savaşı” şeklinde sıralanabilir.  
Keywords : Galip Kemalî Bey, Girit Sorunu, Balkan İttifakı, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Atina