YEREL BASINDA MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN VEDASI VE SONRASINDA YAPILAN 10 KASIM ANMA TÖRENLERİ: ADANA, MERSİN ve TARSUS ÖRNEĞİ (1938-1950)

Authors : Oğuz KALAFAT

Pages : 1-25

Doi:10.33431/belgi.1017156

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2022-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Cumhuriyeti’nin banisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk 10 Kasım 1938 tarihinde Türk milletiyle vedalaştı. Ülkesine ve milletine kalıcı eserler bırakan Atatürk kendi milleti tarafından sevilen bir karakter ve liderdi. Atatürk’e karşı gösterilen sevgi ve saygı sadece yurt içinde değil yurt dışında da fazlaydı. Milletiyle birlikte emperyalizme karşı gösterdiği çaba ve devlet kurulduktan sonra çağdaşlaşma hareketleriyle devam eden süreç onun ebedi olarak tarihte yer almasını sağladı. Tüm ülkede olduğu gibi 1938-1950 yılları arası Çukurova’nın önemli kentleri olan Adana, Mersin ve Tarsus’ta o dönemde yayın yapan Türk Sözü, Yeni Adana, Demokrat, Seyhan, Keloğlan, Yeni Mersin, Gülek ve Berdan gazetelerinde Atatürk’ün vedası, büyük matem ve anma programlarının yansımaları aktarıldı. Çalışmada adı geçen gazetelerdeki yazı, şiir, beyanname, vecizeler, fotoğraflar, karikatürler ve kent programının uygulanması konusunda yer alan içerikler okuyucularla buluştu. Aslında Atatürk’ün vedası sonrası Türk milletinin Atasına yönelik hisleri de bir anlamda yerel bellek olan gazetelerden ortaya çıkarıldı. Ayrıca o dönemde Türkiye’de iktidarda tek parti yönetimi bulunmaktaydı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dönemi ile 1945-1950 yılları arası çok partili yaşama geçiş sürecinde basına yansıyan merasimlerdeki tüm içerikler çalışmada sunuldu. Bununla birlikte 14 Mayıs 1950 tarihinde Demokrat Parti’nin (DP) ülkenin iktidara geçtikten sonraki anma törenleri de çalışmaya eklendi. Atatürk politik gelişmelerden uzak ve siyaset üstü bir Türk kahramanı olarak Türk milletinin gönlünde yaşamaya devam etti. Vatandaşlar anma törenlerine yoğun katılım gösterdi. Türk milletinin üzüntüsü yıllar geçmesine rağmen azalmadı. Yerel basındaki her türlü içerik Atatürk’e duyulan özlemi de yansıtmaktaydı. Gazeteler tarafından Çukurova’da 10 Kasım anma programlarının genel anlamda ana mottosu ise “Büyük Matem” olarak veriliyordu. Siyah-beyaz formatta 10 Kasım sayılarını çıkaran gazeteler dönemin tüm dinamiklerine de ışık tutuyordu.
Keywords : 10 Kasım Anma Törenleri, Atatürk, Çukurova, Yerel Basın, Adana Mersin