AMERİKAN RAPORLARI ÜZERİNDEN OSMANLI PAMUKLU ÜRÜNLER PİYASASINA KISA BİR BAKIŞ

Authors : Oya GÖZEL DURMAZ

Pages : 305-322

Doi:10.33431/belgi.931906

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2022-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu 19. yüzyılda ithal pamuklu ürünlerin istilasına uğramış ve başta İngiltere olmak üzere pamuklu ürünlerini ihraç etmek isteyen gelişmiş ülkeler, bu dönemde imzaladıkları serbest ticaret anlaşmalarının da etkisiyle Osmanlı pamuklu ürün pazarını domine eder hale gelmişlerdir. 19. yüzyılın ikinci yarısında hızlı bir sanayileşme süreci yaşayan Amerika Birleşik Devletleri, artan üretim hacmi ile dünyanın en önemli endüstri ülkelerinden biri haline gelmiştir. Bu sürecin doğal sonucu olarak Amerika’nın endüstri ürünlerini ihraç edeceği pazar arayışına girdiği görülmektedir. Özellikle 1900’ler itibarıyla dünyada sanayileşmiş ülkeler arasında artan rekabetin bir parçası olan Amerika Birleşik Devletleri, bu kapsamda Osmanlı pazarında payını arttırmanın yollarını aramıştır. Amerika’nın Osmanlı Devleti’ne ihracını arttırmayı hedeflediği ürünlerden biri de pamuklu kumaşlardı. Bu amaçla, Osmanlı topraklarında bulunan Amerikan devleti temsilcileri ve özel uzmanlar tarafından Osmanlı pamuklu ürünler pazarı üzerine ayrıntılı raporlar hazırlanmıştır. Bahsi geçen raporlar bu çalışmanın başlıca kaynağı olacak ve Amerikan değerlendirmeleri ışığında Osmanlı pamuklu ürünler pazarının 1900’lerin başı itibarıyla temel özellikleri ortaya konacaktır. Bir yandan da emperyalist yayılmanın ciddi bir bilgi toplama süreci üzerine kurulduğu gösterilecek ve Osmanlı Devleti gibi gelişmemiş ülkelerin piyasasını kontrol edebilmek için sanayisi gelişmiş ülkeler arasında nasıl bir rekabet yaşandığı da ortaya konacaktır.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Amerika Birleşik Devletleri, pamuklu ürünler, İngiltere, emperyalizm