II. DÜNYA SAVAŞI’NDA TÜRKİYE’YE SIĞINAN MÜLTECİLER ve YUNANİSTAN’A YAPILAN KIZILAY YARDIMLARI

Authors : Süleyman TEKİR, Eda ŞAHİN

Pages : 107-125

Doi:10.33431/belgi.1229826

View : 99 | Download : 121

Publication Date : 2023-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :I. Dünya Savaşı ile değişen geleneksel savaş yaklaşımı askerî alanlar kadar sivil yaşam alanlarını da etkiledi. Bu durum mülteciler meselesini farklı bir boyuta taşıdı ve II. Dünya Savaşı’nda milyonlarca insan mülteci durumuna düştü. Türkiye’nin 1939 senesinde Almanya’nın Polonya’ya saldırmasıyla başlayan II. Dünya Savaşı’nda tarafsız olmayı seçmesi, mülteciler meselesinde önemli bir misyonu doğal olarak üstlenmesine neden oldu. Her türlü baskıya rağmen savaşa girmeyen Türkiye, sivil ve askeri mültecilerin sığınak noktalarından birisi oldu. Türkiye, uluslararası hukuk hükümlerine göre hareket ederek mültecilere insani yardımlarda bulundu. Türkiye’de insani yardımlar söz konusu olunca ilk akla gelen örgüt olan Kızılay, II. Dünya Savaşı sırasında gerek yurtiçi gerekse yurtdışında savaş mağdurlarına yardım faaliyetlerinde bulundu. Mülteciler meselesi zor durumda olan Türk ekonomisine ağır yük yüklemesine rağmen yardım faaliyetleri savaş sonrası döneme kadar aksatılmadan yapıldı. Kızılay’ın koordinasyonluğunda bu yardım ve çalışmalar titizlikle yürütülmüştür. Yerinden edilmiş olan insanların en temel ihtiyaçları olan barınma ve beslenme ihtiyaçlarının karşılanması için kurulan kamplarda kalori ihtiyaçlarına kadar hesaplanarak karşılanmıştır. Kızılay’ın yurtdışında yoğun olarak insani yardım faaliyeti yürüttüğü ülkelerin başında işgale uğrayan ve açlıkla karşıya kalan Yunanistan gelmektedir. Bu çalışmanın amacı Kızılay arşiv belgelerinden faydalanarak savaş döneminde Türkiye’deki mültecilere yönelik gerçekleştirilen yardım faaliyetleri, mülteci kampları ve bu kamplarda kalan mültecilere ilişkin tespitlerde bulunmaktır. Söz konusu belgelerden yola çıkılarak mültecilerin yeme, içme, barınma, sağlık durumları, Anadolu’daki mülteci kamplarının vaziyeti ve çalışma şekilleri, kamplarda barınmakta olan mültecilerin yaşamına dair bilgiler ele alındı.
Keywords : Türkiye, İkinci Dünya Savaşı, Mülteciler, Mülteci Kampları, Kızılay, Yunanistan, Second World War, Refugees, Refugee Camps, Red Crescent, Greece