16. KOLORDU KOMUTANI MİRALAY MUSTAFA KEMAL BEY’İN EDİRNE GÜNLERİ (28 OCAK 1916-11 MART 1916)

Authors : Oral Ateş, Recep Büyüktolu

Pages : 1-22

Doi:10.33431/belgi.1540477

View : 71 | Download : 63

Publication Date : 2025-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Birinci Dünya Harbi’nde Osmanlı coğrafyasında şiddetli muharebeler yaşanmış, stratejik açıdan önemli cepheler açılmıştır. Bu stratejik cephelerden biri olan Çanakkale Cephesi’nde önemli zaferler elde edilmesinde büyük rol oynayan Miralay Mustafa Kemal Bey, Çanakkale Cephesi’nin kapanmasından sonra 11’nci ve 12’nci Tümenlerden teşkil edilmiş 16’ncı Kolordu Komutanı olarak Edirne’ye görevlendirilmiştir. Edirne’ye ilk gelişinde Anafartalar Kahramanı pankartlarıyla coşkulu bir şekilde karşılanan Miralay Mustafa Kemal Bey, o güne kadar ilk defa bu kadar büyük bir insan seliyle karşılaşmıştır. Böyle bir coşku ve heyecan içinde yapılan bu karşılama töreni halkın, Conkbayırı ve Anafartalar muharebelerini kazanan Miralay Mustafa Kemal Bey’e beslediği şükran ve minnet duygularının bir yansıması olmuştur. Katıldığı davetler, yaptığı ziyaretler ve konferanslarla düşüncelerini halka aktarma fırsatını bulmuştur. Çanakkale Cephesi’nde ve öncesinde muharebelerde edindiği tecrübeleri birliklerine yaptırdığı harp oyunları ve eğitimlerle aktarmış, onları yeni verilecek görevlere hazırlamıştır. 16’ncı Kolordu Komutanı olarak, taktik sahada uygulanacak hareket tarzlarını, verilen emirlerin nasıl ve neleri kapsaması gerektiğini astlarına öğretmiştir. Yaptığı günlük ve haftalık eğitim programları ile birliklerini üst komutanlık denetlemelerine hazırlamış, onlarla yakından ilgilenmiştir. Miralay Mustafa Kemal Bey, gün içinde birliklerin eğitimlerini denetlerken, gece eğitimlerinde genellikle harp oyunlarına katılmıştır. Harp oyunu esnasında astlarının taktik bilgi seviyelerini ölçme fırsatını yakalamış, onları daha yakından tanıma imkânı bulmuştur. Yapılan literatür taramasında Miralay Mustafa Kemal Bey’in Edirne’de geçen 44 günlük süredeki faaliyetlerine ilişkin yapılan çalışmaların çok kısıtlı ve yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Yapılan çalışmayla Miralay Mustafa Kemal Bey’in Edirne’de 16’ncı Kolordu Komutanlığı yaptığı esnadaki askeri faaliyetleri, birlikleri yaptığı denetlemeler ve eğitim programları, halkla bütünleşmesi ve sivil faaliyetleri incelenerek literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bugüne kadar gün yüzüne çıkarılmayan bazı konuların açığa çıkarılmasına katkı yapması da çalışmayı ayrıca önemli kılmıştır.
Keywords : Edirne, Harp Oyunu, Miralay Mustafa Kemal, 16’ncı Kolordu