AVUSTURYA SİYASİ MİZAH DERGİLERİNİN BALKAN SAVAŞLARINI SUNUMU

Authors : Mehmet Ozan Gülada

Pages : 61-84

Doi:10.33431/belgi.1548945

View : 63 | Download : 54

Publication Date : 2025-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :8 Ekim 1912 tarihinde Karadağ’ın Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilanıyla başlayan Balkan Savaşları, Sırbistan, Bulgaristan ve Yunanistan’ın da Osmanlı İmparatorluğu’na karşı harekete geçmesiyle geniş bir alana yayılmıştır. Dört Balkan devletine karşı tek başına savaşan Osmanlı İmparatorluğu, cephelerde peş peşe ağır yenilgiler almıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında meydana gelen Balkan Savaşları’nda imparatorluk, Avrupa kıtasındaki topraklarının önemli bir bölümünü kaybetmiştir. Dünya basının yakından takip ettiği Balkan Savaşları, Avrupa’daki siyasi mizah dergilerinin pek çok karikatürüne konu edilmiştir. Balkanlar’da etkinlik mücadelesi içerisine giren Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nda da Avusturya siyasi mizah dergileri, savaşa geniş yer vermiştir. Bu dergilerde yer alan karikatürlerin incelenmesi, siyasi mizah dergileri üzerinden Avusturya-Macaristan İmparatorluğu kamuoyunun Balkan Savaşları’na ilişkin ne yönde şekillendirilmeye çalışıldığının ortaya konulması bakımından önem taşımaktadır. Çalışmada Avusturya siyasi mizah dergilerinin Balkan Savaşları’nı ne şekilde sunduğu ve okuyucularına ne tür mesajlar verdiğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Balkan Savaşları sırasında Avusturya’nın önde gelen mizah dergileri içerisinde yer alan Die Muskete, Kikeriki ve Wiener Caricaturen mizah dergilerinin Balkan Savaşlarını konu alan karikatürleri, Roland Barthes’ın göstergebilim modeli kullanılarak incelenmiştir. Barthes’ın göstergebilim modeli üzerinden karikatürlerde verilmek istenen açık ve gizli mesajlar ile inşa edilmek istenen mitlerin ortaya konulmasına çalışılmıştır. Karikatürlerde Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıf ve çaresiz resmedilirken Balkan devletlerinin ise elde ettiği zafere odaklanıldığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte her üç mizah dergisinde Balkan Savaşları’nda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun bölgedeki en büyük rakibi Rusya’nın Balkan devletlerini yönlendirdiği ya da desteklediği üzerinde durulmuştur. Çalışmada mizah dergilerinde Balkan Savaşları’nda Osmanlı İmparatorluğu ve Balkan Devletleri’ne mesafeli bir yaklaşım sergilendiği ve Rusya’nın Balkan devletleri üzerindeki potansiyel nüfuzuna yönelik okurların dikkatinin çekilmesine çalışıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Balkan Savaşları, Mizah, Medya, Avusturya, Osmanlı İmparatorluğu