KIBRIS SORUNU VE RAUF DENKTAŞ’IN AYDIN ZİYARETLERİ
Authors : Adil Adnan Öztürk
Pages : 239-276
Doi:10.33431/belgi.1562891
View : 66 | Download : 65
Publication Date : 2025-01-01
Article Type : Research Paper
Abstract :Kıbrıs, jeo-stratejik bakımdan önemlidir. Türk egemenliğinde 1571’den 1878’e kadar kaldıktan sonra Ada’nın 1878’de İngiltere’ye kiralanmasıyla Ada’da yaşayan Kıbrıs Türkleri sıkıntı yaşamaya başlamış; Ada’nın Yunanistan’a ilhakı (Enosis) başlıca amaç olmuştur. Kıbrıs Türkleri ise varlıklarını sürdürebilmek için örgütlenmişlerdir. Türkiye, önce Kıbrıs’ı İngiltere’nin bir iç sorunu olarak görmüş ve 1955’ten itibaren Türklere destek vermeye başlamıştır. 1958’den itibaren Rumların Enosis fikrine karşı Ada’daki Türkler ve Türkiye Taksim tezini benimsemiştir. İngiltere Kıbrıs üzerindeki garantörlüğünü Yunanistan ve Türkiye’ye paylaştırmak istemiş; ABD, Türkiye ve Yunanistan’ın ortak kararıyla 1960’da “Kıbrıs Cumhuriyeti” kurulmuştur. Ortak devlet 1963’de fiilen sona ermiştir. Rumlar Ada’da şiddet olaylarını arttırmış ve Türkiye 1963’te Ada’ya ihtar amaçlı iki savaş uçağı göndermiş ve olaylar biraz sakinleşmişse de durmamıştır. Nitekim Türkiye Ada’ya 1974’te iki defa Barış Harekâtı gerçekleştirmiş; Ada iki coğrafi bölgeye ayrılmış ve 15 Kasım 1983’te KKTC kurulmuştur. 1983-2003 arasında girişim ve müzakerelere rağmen çözüm gerçekleşmemiştir. Öte yandan Türkiye’de 2002 seçimleriyle iktidar değişmiştir. Yeni hükümet daha önceki Kıbrıs konusundaki politikalarda değişiklik yapmıştır. BM’nin Annan Metni 2004’te iki kesimde halk oylamasına sunulmuş; oylama öncesinde hayatını Kıbrıs davasına adayan Rauf Denktaş Türkiye ve Kıbrıs’ta pasif hale getirilerek ötekileştirilmiştir. Çalışmanın amacı; Kıbrıs meselesinin tarihçesi; Denktaş’ın Aydın’da meseleyi anlatırken hangi noktalara değindiği; müzakerelerde, tarafların istek ve tavırlarını birincil kaynaktan ortaya çıkarmak ve meselenin ulusal ve Aydın yerel basınında nasıl ele alındığını belirlemektir. Denktaş, Aydın’a birkaç defa gelmiş ancak hiçbiri 2005’teki ziyareti kadar ses getirmemiştir. Bu ziyaretinde Denktaş, TV konuşması ve konferansla daha çok Türk milliyetçiliği ve Atatürk, KKTC’nin tanınması, kendisine neden “uzlaşmaz adam” dendiği, Kapalı Maraş ve Annan Planı üzerinde durmuş ve yaşanılanları anlatarak halkın bilinçlenmesini hedeflemiştir. Denktaş Aydın’da yoğun ilgi ve sevgi ile karşılanmış; bu durum da basına yansımıştır.Keywords : Rauf Denktaş, Kıbrıs, KKTC, Annan Planı. Aydın Basını.