PAZIRIK KURGANLARININ KALINTI VE BULUNTULARINA GÖRE BOZKIR KAVİMLERİNDE SOSYAL HAYAT

Authors : Mazhar Narşap

Pages : 118-140

Doi:10.52735/bellek.1405162

View : 68 | Download : 126

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Her millet yaşadığı coğrafyanın şartları neticesinde kendilerine has bir kültür oluşturmuşlardır. Ormanlarda yaşayan kavimler avcılık ve toplayıcılık ile geçimlerini temin ederek asalak kültürü, tarıma elverişli coğrafyalarda yaşayanlar yerleşik kültürü, hayvancılığa elverişli coğrafyalarda yaşayanlar ise göçebe yaşamı benimsemişlerdir. Çin Seddi’nden, Tuna Nehri’ne kadar olan bozkır coğrafyasında yaşayan kavimler ise coğrafyanın şartlarından dolayı konar-göçebe bir yaşamı benimsemişlerdir. Bu konar-göçebe yaşam tarzı basit bir göçebelik olmayıp boy beyinin idaresinde sistemli bir göç hareketidir. Bozkır coğrafyasının genişliği ve burada yaşayan kavimlerin benimsemiş oldukları konar-göçebe yaşam tarzı göz önüne alındığında buradaki kavimlerin tarih ve kültürlerinin araştırılması zorlaşmaktadır. Söz konusu kavimlerin, tarih ve kültürlerinin araştırılmasında sözlü, yazılı ve arkeolojik kaynaklar kullanılmaktadır. Bozkır kavimlerinin yazılı kaynakları, daha çok ilişkide bulundukları kavimlerin kaynaklarından oluşmaktadır. Sözlü kaynaklar ise daha sonraki süreçte yazıya geçirilmiş ve yazıya geçirildiği dönemin izlerini taşımaktadır. Bozkır kavimleri ile ilgili yapılan araştırmalarda arkeolojik kaynaklar önemli bir yer tutmaktadır. Arkeolojik kaynaklar içerisinde kurganlar ayrı bir önem arz etmektedir. Kurgan, korugan yani koruyan anlamında olup yığma tepe mezarlardır. Bozkır insanının, öldüğü zaman defnedildiği kurganlardan bozkır coğrafyasında çok sayıda vardır. Bu kurganlardan birisi de Pazırık kurganlarıdır. Pazırık kurganları beş büyük kurgandan oluşmaktadır. Bu kurganlarda yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında bozkır kavimlerinin sosyal hayatıyla ilgili, giyim-kuşam, yiyecek-içecek, halı, damga-en, müzik aletleri gibi birçok kültürel unsur hakkında veri elde edilmiştir.
Keywords : Bozkır, Kültür, Kurgan, Sosyal Hayat