16. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA GALATA VE KARADENİZ TİCARETİ

Authors : Kerim İlker Bulunur

Pages : 129-139

Doi:10.52735/bellek.1603874

View : 111 | Download : 109

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Cenevizliler, 13. yüzyılda Bizans imparatorlarından elde ettikleri imtiyazlarla Galata’yı surlarla çevirerek burada ticari bir koloni kurdular. Bu koloni kısa sürede sadece Cenevizli değil her milletten tüccar için bir cazibe merkezi haline geldi. Ceneviz ve Venedikliler Karadeniz kıyısındaki diğer kolonileri ile Galata ve İstanbul arasında önemli bir ticaret ve nakliye ağı kurmuşlardı. Kurmuş oldukları bu ticari ağ sayesinde Karadeniz’den satın aldıkları malları batıya ihraç ederek önemli bir gelir elde ediyorlardı. İstanbul’un fethinden sonra Ceneviz ve Venedikliler Karadeniz kıyısındaki diğer kolonilerini bir müddet daha muhafazaya etmeye devam ettiler. Ancak bu durum fazla uzun sürmedi ve II. Bayezid zamanında Karadeniz kıyısındaki bütün yerleşimler Osmanlı hâkimiyetine girdi. Galata ve Karadeniz arasındaki ticari faaliyetler 1453’ten bir müddet sonra tekrar eski canlılığına kavuştu. Osmanlı hâkimiyeti altında Karadeniz ticaretinin aktörleri artık büyük bir çoğunluğu Osmanlı tebaası olan Müslümanlar, Rumlar, Ermeniler ve Yahudiler idi. Venedik ve Cenevizlilerin Karadeniz’deki etkinliği, eskiye nazaran azalmakla birlikte, 15. yüzyılın sonlarına kadar devam etti. Ancak bu etkinlik zamanla azaldı ve 16. yüzyılın sonlarına gelindiğinde verilen özel izinler dışında Karadeniz ticaretine doğrudan katılamadılar. Bu makale, Galata şehri ile Karadeniz arasındaki ticari faaliyetlere odaklanmaktadır. Makalede kullanılan ana kaynak, 16. yüzyılın ikinci yarısına ait Galata şer‘iyye sicilleridir. Şer‘iyye sicilleri Osmanlı ticaret tarihi ile ilgili doğrudan ve dolaylı önemli bilgiler sağlamaktadır. Her türlü ticari anlaşma ya da anlaşmazlık, gümrük işlemleri, ticaretin finansmanı, limanlar, ticari emtia ve daha birçok konuda şer‘iyye sicillerinden önemli bilgiler edinmek mümkündür. Makalenin amacı şer‘iyye sicillerinin İstanbul/Galata ile Karadeniz ticaretinin belirli konuları üzerinde sunduğu bilgileri değerlendirmektir.
Keywords : Galata, Karadeniz, Ticaret, Venedik, Ceneviz, Kefe