Türk Kültürü ve Şiirinde Yörük-Türk(Men)ler

Authors : Sevkiye Kazan Nas

Pages : 192-210

Doi:10.58646/bengi.1608786

View : 10 | Download : 11

Publication Date : 2025-02-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Yörükler, Türkistan coğrafyasından gelerek Oğuz Türklerinin yirmi dört boyunun Bozkır kültürünü Anadolu ve Rumeli’de devam ettiren ve geçmişten günümüze taşıyanlardır. Anadolu’da konar-göçer hayat tarzını benimseyen ve Yörük-Türkmen adı verilen bu topluluklar, yaşamlarını tamamen hayvancılığa bağlı olarak kışın ovalarda yazın da yaylalarda sürdürmüşlerdir. “Yörük” kelimesi 14. Yüzyıldan itibaren tarihi belgelerde görülürken Anadolu ağızlarında bazı değişikliklere uğrayarak genellikle “yürük, yüğrük” şeklinde ve farklı manalarda kullanılmıştır. Verilen anlamlar değişiklik göstermiş; kimi zaman kelimelerde anlam daralmış kimi zaman genişlemiştir. Bu çalışmada konar-göçerle ilgili olarak “Yörük, yüğrük”, “Türk, Türkmen” kelimelerinin sözlüklerde geçen anlamları hakkında bilgi verildikten sonra şairlerin bu kelimeleri ne amaçla kullandıklarını anlamak için kelimenin geçtiği şiirlerden seçilen örnekler değerlendirilmiş; klasik Türk şiiri ve kültüründe şairlerin şiiri araç kılarak yörüklüğe veya Türkmenliğe bakışları manzumelerle anlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Klasik Türk şiiri, konar-göçer, Yörük, Yürük, Yüğrük