Ebu'l-Leys Tefsiri Tercümesi Mukaddimesi: İstiaze Kısmının Değerlendirmesi

Authors : Hidayet AYDAR

Pages : 167-193

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Ebu’l-Leys es-Semerkandî’nin Arapça yazmış olduğu Tefsiru’l-Kur’an adlı eserinin Osmanlıcaya yapılmış tercümelerinde bulunan mukaddime üzerinde durulmaktadır. Mukaddime asıl metin olan Ebu’l-Leys tefsirinde bulunmamaktadır, dolayısıyla tercüme değil, özgün bir çalışma mahiyetindedir. Musa el-İznikî’ye ait olması kuvvetle muhtemel olan mukaddime XV. Asır Anadolu Türkçesiyle yazılmıştır. Bilhassa dinî ve kültürel açıdan, özellikle de Tefsir ve Tasavvuf kültürü açısından önem arz eden mukaddimede mühim tasavvufî konular, dönemin anlayışı çerçevesinde ele alınıp işlenmiştir. Dolayısıyla mukaddime, bir ölçüde müellifin yaşadığı XV. asrın tasavvuf anlayışını yansıtmaktadır. Biz de burada ağırlıklı olarak tasavvufî konuların ele alındığı mukaddimeyi irdeleyip tanıtmaya çalışacağız. Üzerinde durulan konulardan hareketle dönemin din ve kültür anlayışını yanıstmaya gayret göstereceğiz. Çalışmada mukaddime hakkında tanıtıcı bilgiler verilecek, metinde geçen kişiler, konular, rivayetlerle ilgili dipnotlarda gerekli açıklamalar yapılacaktır. İhtiyaç hâsıl olduğunda hem diğer bazı nüshalarla, hem de Arapça orijinal metindeki bazı rivayetlerle mukayeseler yapılarak burada esas aldığımız nüshada geçen bilgilerin doğru şekli tespit edilmeye çalışılacaktır. Ayrıca ilgili kısımların transkripsiyonlu metni de sunulacaktır.
Keywords : Ebul Leys tefsiri, Osmanlıca tefsir, Mukaddime, tasavvuf