Sûfîlerin Güncel Fıkhî Tartışmalara Bakışı: Ankaravî’nin Tütün İçmenin Hükmünü Değerlendirişi

Authors : Abdullah KAVALCIOĞLU

Pages : 611-634

Doi:10.33460/beuifd.810690

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İsmâil Ankaravî, XVI. yüzyılın ikinci yarısında dünyaya gelen 1041/1631 yılında vefat eden bir âlimdir. Tasavvuf ehli olan Ankaravî, Mesnevî’ye yapmış olduğu şerhlerle meşhur olan bir Mevlevî şeyhidir. Ankaravî’nin yaşadığı dönem tütün bitkisinin Osmanlı topraklarına girdiği ve hızlı bir şekilde yayıldığı bir dönemdir. Osmanlı toplumunda hızlıca yayılan tütün kullanımı beraberinde konunun fıkhi açıdan hükmü hususunda yoğun tartışmalar başlamıştır. Konunun hükmü ile ilgili tartışmalar beraberinde konuyla ilgili yazılan geniş bir literatür oluşması sonucunu doğurmuştur. Bu eserlerden biri de Ankaravî’nin tütünün hükmü konusunu ele aldığı eseridir. Bu eserde müellif, tütün kullanmanın haram olduğu görüşünü benimseyen kişilerin görüşlerini delillendirmek için zikrettiği on beş delili kısaca aktarıp cevaplar vermiştir. Ankaravî, tütün kullanmanın hükmünün haramlık olduğunu iddia edenlerin verdikleri bu hükümde hata ettikleri görüşünü benimser. Eserinde yeni ortaya çıkan bir meselenin hükmünün nasıl tespit edileceğine dair bilgi veren müellif haramlık görüşünü benimseyen kimselerin hüküm tespitinde hatalı davrandıkları görüşündedir. Bu makalede tütünün Osmanlı coğrafyasına gelişi ve konu hakkında oluşan literatürün ilk örneklerine dair kısaca bilgi verilmiştir. Ardından Ankaravî’nin tütün konusundaki risalesi tanıtılmıştır. Son kısımda ise risalenin tahkikli neşri hazırlanmıştır.
Keywords : fIKIH, Osmanlı, Tütün, İsmâil Ankaravî, Keffü'l lisan