Arşiv Belgelerine Göre Jandarma Genel Komutanlığı Kayıtlarına Yansıyan Kaçakçılık Verilerine Dair Bir Değerlendirme (1955-1958)

Authors : Mustafa Dağ

Pages : 24-50

Doi:10.33905/bseusbed.1466837

View : 40 | Download : 31

Publication Date : 2024-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Demokrat Parti iktidarının ortalarından itibaren finansman kaynağında yaşanan sıkıntılara bağlı olarak yatırımların durması gündelik hayatta olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Bu olumsuz sonuçlardan bazıları döviz kurunda meydana gelen artış, ithal ürün fiyatlarının artması, gıda ve giyim sektöründe fiyat artışı ve mal darlığının yaşanması olmuştur. Ekonomide yaşanan bu olumsuz gelişmeler alım gücü son derece düşmüş olan vatandaşları uygun fiyata satılmakta olan kaçak ürünlere yönlendirmiştir. Haliyle kaçak ürünlere artan talep beraberinde kaçakçılık faaliyetlerinin de artmasına yol açmıştır. Hükümet ise bir yandan hayat pahalılığını ortadan kaldırmak için ekonomik politikaları hayata geçirmeye çalışırken diğer tarafından da kaçakçılıkla mücadelede birtakım tedbirler almıştır. Bu bağlamda alınan tedbirler doğrultusunda Jandarma Genel Komutanlığı’nın 1955-1958 yılları arasında Türkiye’de yürütmüş olduğu mücadele neticesinde meydana gelen kaçakçılık vakaları, bu vakalara düzenlenen askeri operasyonlar, bu operasyonlar neticesinde ele geçirilen kaçak malların türleri ve miktarları, yakalanan kaçakçıların miktarı ile kaçakçılık faaliyetlerinin gerçekleştiği bölgeleri tespit etmek çalışmamızın temel amacını teşkil etmektedir. Jandarma Genel Komutanlığı’nın tutmuş olduğu raporlar ve arşiv belgelerinin yanı sıra telif eserlerden istifade edilerek yürütülen bu çalışma neticesinde dört yıllık zaman zarfında 9.905 kaçakçılık vakasının meydana geldiği, 7.505 sağ, yaralı veya ölü kaçakçının yakalandığı, 19.852.504 Türk lirası değerinde kaçak malın ele geçirildiği tespit edilmiştir. Ülke güvenliği ve hazine gelirleri için tehdit olarak algılanan kaçakçılığı ortadan kaldırma hususunda Jandarma Genel Komutanlığı’na önemli rol düştüğü algılanmıştır. Komutanlık tarafından kaçakçılara yönelik operasyonların kesintisiz şekilde devam ettirildiği saptanmıştır. Ele geçirilen mallara dair istatistiki verilerin analizi sonucunda ise kaçakçılığın tam anlamıyla önlenemediği ifade edilmiştir.
Keywords : Jandarma, Kaçakçılık, Demokrat Parti, Kayıt Dışı Ekonomi, Asayiş