Türkiye-Kuveyt İlişkileri: İşbirliği mi, Çatışma mı?

Authors : Veysel Ayhan

Pages : 58-86

View : 20 | Download : 16

Publication Date : 2009-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Kuveyt’in Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki idari statüsü ve sınırları Irak-Kuveyt ilişkilerinde sürekli sorun olarak gündeme gelmiştir. Irak’ın kurulduğu günden itibaren üzerinde hak iddia ettiği ve 1990 Ağustosunda da işgal ettiği Kuveyt’in bir Irak toprağı olduğu sorunsalı Soğuk Savaş sonrası dönemde ilk önce Kuveyt ve ardından da Irak işgaline giden sürecin nedenini oluşturmaktadır. 1990 öncesi dönemde Türkiye, Irak ve Kuveyt arasındaki tarihsel hak iddialarına doğrudan müdahil olmak istememiştir. Ancak Irak’ın Kuveyt’i işgal girişimi Kuveyt politikasında bir kırılma yaratmış ve Türkiye, Kuveyt’in bağımsızlığının korunmasında doğrudan taraf olmuştur. Cumhurbaşkanı Özal’ın işgal karşıtı politikaları, Türkiye-Kuveyt ilişkilerinin olumsuz tarihsel önyargıların etkisinden kurtulmasına yol açmıştır. Ancak, Irak işgali sonrası ortaya çıkan yeni koşullar Türkiye ile Kuveyt arasında çatışan çıkarlar ve yeni işbirliği olanakları ortaya çıkarmıştır. İşgale destek veren Kuveyt’in temel dış politika önceliği Irak’ın tehdit unsuru olmaktan çıkartılmasıdır. Dolayısıyla Kuveyt, Irak’ın etnik ve mezhep temelinde federe devletlere bölünmesinden, Iraklı Kürtlerin siyasal ve askeri olarak Bağdat’ı kontrol etmesine kadar birçok alternatifi gündemde tutmaktadır. Türkiye ise Irak’ın bağımsızlığının, siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması taraftarıdır. Kuveyt’in kısa ve uzun dönemli Irak politikalarının Türkiye-Kuveyt ilişkilerine etkisini analiz etmeyi amaçlayan bu çalışma aynı zamanda tarihsel geri planı göz ardı etmeden Türkiye-Kuveyt ilişkilerinin geleceğine dönük bir projeksiyon sunmayı da hedeflemektedir.
Keywords : Kuveyt, Körfez Ülkeleri, Özal, El Sabah