Kaynak Laneti Tartışmaları: Teorik Yaklaşımlar ve Eleştiriler

Authors : Azizullah Faizi, Mehmet Zeki Ak

Pages : 261-286

Doi:10.54838/bilgisosyal.1586963

View : 37 | Download : 43

Publication Date : 2024-12-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Özet Amaç - Son dönemdeki kalkınma söylemi ve politikalarının en etkili kavramlarından biri \\\"kaynak laneti\\\"dir. Kaynak laneti teorisi, doğal kaynak zenginliğinin ekonomik büyüme potansiyelini sınırlandırdığı ve siyasi istikrarsızlık yarattığı fikrine dayanmaktadır. Yöntem/Metodoloji/Dizayn - Geleneksel olarak, doğal kaynak zenginliği ile endüstriyel büyüme arasında olumlu bir ilişki olduğu kabul edilmiştir. Ancak, 1980’li yıllardan itibaren doğal kaynakların birçok azgelişmiş ülke için bir \\\"nimet\\\" olmaktan çok bir \\\"lanet\\\" olduğunu savunan yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Kaynak lanetinin nedenlerini açıklamak için ekonomik, politik ve sosyal olgulara dayalı çeşitli teorik yaklaşımlar ve ampirik araştırmalar yapılmıştır. Bu makale, kaynak laneti yaklaşımına ilişkin teorileri ve kanıtları eleştirel bir şekilde incelemektedir. Sonuçlar - Mevcut literatürün kapsamlı bir incelemesi, kaynak laneti olgusunun tüm ülkeler için evrensel bir gerçeklik olmadığını açıkça ortaya koymaktadır. Kaynak zenginliğinin olumlu ya da olumsuz etkilerini şekillendiren ekonomik, kurumsal ve politik faktörlerin daha iyi anlaşılabilmesi için kapsamlı teorik ve ampirik çalışmalar yapılması gerekmektedir. Katkı/Farklılıklar - Bu çalışma, kaynak laneti olgusunun arkasındaki dinamiklerin daha derinlemesine anlaşılması gerektiğini vurgulamakta ve doğal kaynak zenginliği ile ilgili genel yargılar yerine daha özelleştirilmiş analizlerin önemine dikkat çekmektedir.
Keywords : Kayak laneti, Aktarım Mekanizması, Ekonomik performans