ADAKLI İLÇESİ’NDE (BİNGÖL) GÖRÜLEN HEYELANLARIN JEOMORFOLOJİK FAKTÖRLERE GÖRE DAĞILIŞI

Authors : Vedat AVCİ

Pages : 31-60

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2016-01-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Adaklı İlçesi’nde görülen heyelanların jeomorfolojik faktörlere  göre dağılışı incelenmiştir. Adaklı İlçesi, idari olarak Bingöl’e bağlı olup, kuzeyden Şeytan Dağları’nın uzantıları tarafından sınırlandırılmıştır. Adaklı, tektonik olarak aktif bir alanda bulunmaktadır. Kuzey Anadolu Fayına (KAF) paralel faylar ile Sancak-Uzunpazar (Uzunpınar) Fay Zonu’nun kesişme sahasında yer almaktadır. Bu faylara bağlı olarak eğim değerleri bazı alanlarda 45o’nin üstüne çıkmaktadır. Litoloji geniş alanlarda Üst Miyosen ve Üst Miyosen-Pliyosen aglomera, tüf ve bazaltlardan oluşmaktadır. Jeolojik, jeomorfolojik ve iklim özellikleri nedeniyle Adaklı’da geniş alanlı heyelanlar görülmektedir. Bu heyelanlar tarım alanlarını, karayollarını ve yerleşmeleri etkilemektedir. Bu çalışmada Adaklı İlçesi’nde görülen heyelanların jeomorfolojik faktörlere göre dağılımını belirlemek amacıyla bazı analizler yapılmıştır. Topoğrafya haritalarının sayısallaştırılması ile Sayısal Yükseklik Modeli oluşturulmuş (SYM), SYM’den eğim, bakı, yükselti basamakları ve yamaç eğriselliği katmanları elde edilmiş ve yeniden sınıflandırılmıştır. Bu katmanlar heyelan haritası ile zonal istatistiğe tabi tutularak çakıştırılmıştır. Çakıştırma ile katmanların alt sınıflarının heyelan yoğunluğu bulunmuştur. Analiz sonucuna göre heyelanların % 13’ü 0-5o, % 38’i 5-15o, % 27’si 15-25o, % 17’si 25-35o, % 5’i 35-45o eğim grubunda görülmüştür. Heyelanların % 39’u güney, % 35’i kuzey, % 8’i doğu, % 13’ü batı yönlü yamaçlarda meydana gelmiştir. Yükselti basamaklarına göre değerlendirildiğinde heyelanların % 3’ü 1130-1250 m, % 29’u 1250-1500 m, % 28’i 1500-1750 m, % 14’ü 1750-2000 m, % 18’i 2000-2250 m yükselti basamağında görülmüştür. İç bükey yamaçlarda heyelanların % 36’sı, dışbükey yamaçlarda % 36’sı meydana gelmiştir. Heyelanların önemli bir sorun olduğu Adaklı’da bu çalışma sonuçları dikkate alınarak duyarlılık analizleri yapılmalıdır. 
Keywords : Bingöl, Adaklı, Heyelan, Jeomorfolojik Faktör, Coğrafi Bilgi Sistemleri