Hüküm Açısından İslam Hukukunu Kanunlaştırma Problemi

Authors : Ramazan KORKUT, Muhammed Şafii DERŞEVİ

Pages : 6-23

Doi:10.34085/buifd.1069308

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2022-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam hukukunu kanunlaştırma problemi, şer’î hükümleri uygulamak, uygulamada birliği ve istikrarı sağlamak üzere bu hükümleri modern hukuktaki kanun formatına dönüştürmeyi ifade etmektedir. Fakihler fıkhî hüküm ve içtihatları kanunlaştırmanın dini hükmü konusunda görüş ayrılığı içindedir. Fakihlerin bir kısmına göre fıkhî içtihatları kanunlaştırarak bu içtihatları uygulamada genele yaymak, olumlu yönleri itibarıyla uygulamanın, uygulamada hukuki istikrarı sağlamanın ve günümüz açısından şer’î hükümleri batılı hukuk sistemlerine karşı korumanın en önemli vesilelerinden biri olduğundan caizdir. Böyle bir kanunlaştırmanın terk edilmesi, batı menşeli hukuk sistemlerinin İslam ülkelerini istila ederek İslam Hukukunu yürürlükten kaldırmasına ve ilahî hükümlerin yerine beşerî hükümlerin uygulanmasına yol açacaktır. Bu açıdan kanunlaştırma, dini hükümleri uygulayarak adalet ve hakkaniyeti sağlamak için hayati bir önem taşımaktadır. Bazı fakihler ise fıkhî içtihatları kanunlaştırarak genele yaymanın içtihadî faaliyeti durduracağı, içtihat yoluyla hukuk üretme kabiliyetini zayıflatacağı ve haliyle dini hükümleri donduracağı türünden olumsuzlukları ileri sürerek böyle bir kanunlaştırmanın caiz olmadığını savunmuştur. Araştırmamız konuyla ilgili lisansüstü çalışmalardan farklı olarak, İslam Hukuku açısından fıkhî içtihatları kanunlaştırmanın hükmünü ele almakta ve konuyu fakihlerin ihtilafları çerçevesinde inceleyerek bir sonuca ulaşmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda öncelikle giriş mahiyetinde kanunlaştırma kavramı, kanunlaştırmanın kısa bir tarihçesi, imkân-sınırlılıkları, olumlu ve olumsuz yönleri icmalen ele alınmıştır. Bilahare İslam Hukuku alanında fıkhî içtihatları kanunlaştırmanın dinî hükmüne dair klasik dönem ve günümüz fakihlerinin ihtilafları delilleriyle birlikte incelenmiş ve bir sonuca varmaya gayret edilmiştir.
Keywords : İslam Hukuku, Fıkıh, Kanunlaştırma, Hüküm, İhtilaf