Kötülüğün Nispeti: Çelişik Görünümlü Nisâ 78-79. Âyetler Örneğinde Bir Değerlendirme

Authors : Ali Rıza Güneş

Pages : 117-138

Doi:10.34085/buifd.1550527

View : 37 | Download : 20

Publication Date : 2024-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin amacı, Nisâ 78-79. âyetler arasında bir çelişkinin bulunup bulunmadığını incelemektir. Ayrıca bu âyetler kapsamında ana konuyla doğrudan alakalı olan kötülüğün nispetinin kime yapılacağını ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bir grup müfessire göre, 78. âyette geçen iyiliğin ve kötülüğün her ikisi de Allah’tandır. Bu müfessirler, 79. âyette de bunun tekrarlandığını düşünmektedir. Başka bir müfessir grubuna göreyse 78. âyette iyiliğin ve kötülüğün her ikisi, Allah’tandır. Fakat 79. âyet, kötülüğün sebebini insana bağlamaktadır. Bu düşüncedekiler, kötülüğün takdirinin Allah’a, bu takdirin sebebininse insana ait olduğunu başka âyetlerle temellendirmeye çalışmaktadır. Bu makalede kötülüğün sebebinin insan olduğu görüşünü pekiştirme amacıyla felsefe ve kelâmdan da faydalanılmaktadır. Ateist düşünce, genellikle dünyada kötülüğün çok olduğunu söylemektedir. Bunun karşısında yer alan Kur’ân ve Teist düşünceye göre, evrene ve hayata çoğunlukla iyilik hâkimdir. Kötülükse az, ârizî ve görecelidir. Kötülüğün kabul edilmesi, ancak hayatın bir imtihan olduğuna ve her şeyin karşılığının verileceği âhirete inanmakla mümkündür. Yoksa dünya ölçeğinde kötülüğün bulunmasına mantıklı bir cevap vermek mümkün değildir. Bu sorun, kötülüğün insana, bunun takdirininse Allah’a ait olduğu şeklinde çözümlenmektedir. Nisâ 78-79. âyetler, Kur’ân bütünlüğünde incelendiğinde, herhangi bir çelişkiye düşülmeksizin bu şekilde anlaşılabilmektedir. İlgili âyetlerdeki çelişik görünümün, gerçek bir çelişkiden değil zannî bir çelişkiden doğduğu görülmektedir. Bir başka ifadeyle ilgili âyetlerdeki çelişik görünüm, Kur’ânî bir olgudan değil, beşerî bir algıdan kaynaklanmaktadır.
Keywords : tefsir, çelişki, iyilik, kötülük, nispet