TUNAY DEMRAN KOLEKSİYONU’NDAN NADİR BİR SİKKE: SELANİK İMPARATORU (1237-1242) / DESPOT (1242-1244) IOANNES KOMNENOS DOUKAS DÖNEMİNE AİT BILLON ASPRON TRAKHY

Authors : Ceren Ünal, Kayahan Acar

Pages : 7-22

View : 239 | Download : 464

Publication Date : 2023-03-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Tunay Demran Koleksiyonu’nda 370 adet Hellenistik, Roma İmparatorluğu, Roma Eyalet, Bizans, İslami ve Ortaçağ Avrupa sikkesi yer almaktadır. Tunay Demran Koleksiyonu Batı Anadolu bölgesinde, özellikle Manisa ve çevresinde, bulunan sikke ve arkeolojik eserlerden oluşmaktadır. Koleksiyonda yer alan Bizans İmparatorluğu dönemine ait bakır sikkeler içerisinde bir adet billon aspron trakhy dikkat çekmektedir. Selanik İmparatorluğu idarecilerinden Ioannes Komnenos Doukas’ın (1237–1242 imparator; 1242-1244 despotes) döneminde Thessaloniki darphanesinde basılan billon aspron trakhy döneminin nadir örneklerindendir. Batı Anadolu’da gerçekleştirilen kazı çalışmalarına ait bilimsel yayınlarında bu sikkenin benzer bir örneğine henüz rastlanmamıştır. Bu durum ise billon aspron trakhy’nin Thessaloniki ve çevresinde sirkülasyonda olması ile açıklanabilir. Dolayısıyla, koleksiyonda yer alan Batı Anadolu buluntusu billon aspron trakhy’nin bölgedeki varlığı oldukça ilginçtir. Batı Anadolu’ya 13. yüzyılda Balkanlarda ticaret yapan bir tüccar ya da bu bölgede bulunan bir askerin vasıtasıyla geldiği düşünülmektedir. Çalışmamızda, 13. yüzyılın ilk yarısındaki siyasi ve ekonomik gelişmeler eşliğinde Tunay Demran Koleksiyonu’nda yer alan nadir sikke buluntusu billon aspron trakhy tanıtılacaktır. Billon aspron trakhy’nin tedavüle girmesini sağlayan idareci ve yönetim alanı hakkında bilgiler verilecek ve billon aspron trakhy’nin her iki yüzünde yer alan betimler ikonografik detaylarıyla incelenecektir. Koleksiyonda yer alan nadir sikke günümüze ulaşan örneklerinden farklı olarak yassı formdadır ve daha ağırdır. Çalışmamız kapsamında Tunay Demran Koleksiyonu’nda yer alan Batı Anadolu buluntusu nadir billon aspron trakhy döneminin diğer örnekleriyle birlikte değerlendirilecek ve 13. yüzyılda bir prototip olarak üretildiği önerisi sunulacaktır.
Keywords : Selanik, Bizans, Sikke, Özel Koleksiyon, Billon Aspron Trakhy