Cıngırt Kayası’nda Ele Geçen Geç Hellenistik-Roma Erken İmparatorluk Dönemi Kırmızı Astarlı Seramikler

Authors : Deniz Tamer, Ayşe Fatma Erol

Pages : 107-158

View : 233 | Download : 405

Publication Date : 2023-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Cıngırt Kayası’nda 2012-2014 yılları arasında yürütülen kazı çalışmalarında ele geçen Geç Hellenistik-Roma Erken İmparatorluk Dönemi kırmızı astarlı seramik buluntuları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Birçok Hellenistik Dönem yerleşiminde olduğu gibi Geç Hellenistik Dönem’le birlikte Cıngırt Kayası’nda MÖ 2. yüzyılda siyah astarlı seramik gruplarının yerini yavaş yavaş kırmızı astarlı seramiklere bıraktığı gözlemlenmektedir. Pontos Krallığı’nın MÖ 2. yüzyılda Karadeniz Bölgesi’nde giderek artan hâkimiyeti ve VI. Mithradates Dönemi’nde oluşan siyasi, askeri hareketlilik ve takip eden süreçte Roma hâkimiyetinin oluşması, Cıngırt Kayası seramik buluntularının da çeşitlenmesine yol açmış ve ele geçen seramikler üzerinden bu tarihsel süreci takip etmeyi mümkün kılmıştır. Cıngırt Kayası’nda ele geçen kırmızı astarlı seramiklerin büyük çoğunluğu bu dönemle ilişkilidir. Cıngırt Kayası’nda kaliteli sofra takımlarını oluşturan kapların farklı merkezlerden ithalleri ile karşılaşılmaktadır. Basit astarlı kaplar; Rhodos ve Knidos üretimi kaplar; Doğu Sigillataları A, Doğu Sigillataları C, Pergamon Sigillataları, Bosporus Sigillataları ve yerel üretim kaplar Cıngırt Kayası kırmızı astarlı kaliteli sofra takımlarını oluşturmaktadır. Kuzey Karadeniz Bölgesi’nde Mithradates savaşlarıyla birlikte Bosphorus Sigillatalarında görülen artışa paralel olarak Cıngırt Kayası’nda da yoğunluğun Bosphorus Sigillatlarına ait örneklerden oluşması oldukça dikkat çekicidir. Bu durum Anadolu hakimiyeti için Roma ile mücadele eden Pontos Krallığı’nın Cıngırt Kayası gibi savunmaya yönelik askeri yerleşim merkezinde de gerekli lojistiğin Kuzey Karadeniz Bölgesi üzerinden gerçekleştirildiğinin arkeolojik kanıtlarını göstermesi bakımından önemlidir. Bu ticari ilişkinin MS 1. yüzyıl boyunca da devam ettiği anlaşılmaktadır.
Keywords : Pontos, Cıngırt Kayası, Geç Hellenistik Dönem, Roma Erken İmparatorluk Dönemi, Kırmızı Astarlı Seramik