BİR İYİLEŞME PROJESİ: GLORIA ANZALDUA'NIN SINIR TEORİSİ

Authors : Meltem Vardal Özkutlu

Pages : 90-102

View : 474 | Download : 476

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Gloria Anzaldua, Sınır bölgesi: Yeni Melez Kadın (Borderlands/La Frontera: The New Mestiza) (1987) adlı eserinde Meksika-Amerika arasındaki sınırı konu alsa da ülkeler arası fiziksel olarak çizilen sınırlarda kalanların kültürel ve psikolojik olarak deneyimlediği ikili hayatı evrensel ve zamansız bir güncelliğe oturtacak şekilde dile getirmeyi başarmıştır. Ancak bunu yapmasının altında başka bir sebep daha vardır. Anzaldua aynı zamanda bu sınırda yaşayan bir mestizadır. Bu terim, egemen kültürün kendi ırkına karşı türlü zorbalıklarına şahit olmasının yanı sıra, kendi kültürünün kadını arka plana atan ve güçsüz gören ataerkil anlayışı karşısında bir kadın olarak çektiği zorlukları da ifade eder. Bir sınır vatandaşı olan Anzaldua, hem kendi kökenlerinde hem de sınırın diğer ucunda, bir kadın olarak var oluşuyla ilgili aynı erkek egemen zihniyetin ürünü bir baskıyla iç içedir. Baskının köklerine inen Anzaldua, dikkat çekici bir gerçeği ortaya çıkarmaktadır. Bir zamanlar kadınlar tarafından denge içinde yönetilen bir egemenliğin ürünü olan kültürünün daha sonra erkeklerin söz sahibi olmasıyla yağmacı ve işgalci bir hale bürünerek çöküşe geçtiğini vurgulamaktadır. Bu noktada kadını, dengeli ve istikrarlı bir toplumun inşasında önemli bir unsur olarak görmektedir. Bu dengeyi kaybeden melez kültüre ait erkek egemen toplum, kadını kendi kalıplarına sokarak ayrıştırmaya çalışırken, kendini de zamanla Batı kültürü tarafından benzer bir durumun içinde bulur. Anzaldua, çoklu alt kimlikler barındıran bir toplumda yaşayan bir kadın olarak bu duruma mestiza bilinci olarak adlandırdığı düşünce biçimi ile çözüm bulmuştur. Buna göre, melez kültürü benimsemenin yolu keskin tanımlamalardan uzaklaşıp, çelişkiler ve belirsizliklerle yaşamayı kucaklamaktan geçmektedir çünkü konum buna elverişlidir; tam sınırdır. Bu bilinci geliştirmenin ilk adımı ise toplumun kaybettiği denge unsurunu yani kadının kaybettiği gücünü tekrar kazanmasından geçmektedir. Bu sebeple, eser hem postkolonyal hem de feminist bir bağlamda ele alınacaktır.
Keywords : Gloria Anzaldua, Mestiza bilinci, Sınır, Postkolonyalizm, Melez kadınlar