NESNEL DAYATMALAR ve ÖZNEL İNDİRGEMELER GERİLİMİNDE KAVRAMLAR; “ENTELEKTÜEL”İN ANLAMI NEREDE?

Authors : Abdulsamet Şentürk

Pages : 1-12

View : 423 | Download : 624

Publication Date : 2024-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma kavramların sözlükler ve özel sosyal bağlamlar arasındaki dolaşımını çözümleyerek anlamın döngüselliğini göstermeyi amaçlar. Kavramların sözlüklerin kendilerine çektiği sınırları aşarak ötede duran mümkün anlamı kapsayacak şekilde dönüştüğü saptandı. Kısacası makalenin ana sorusu kavramın anlamının nerede olduğu, nereden geldiği ve nereye gittiğidir. Çalışma iki alt başlığa sahip tek bölümden oluşmaktadır. Sözlüklerin anlamı tahkim etmesi ve bir şekilde tarih üstü hale getirmesinin etkisi nesnel dayatma olarak ifade edilmiştir. Sosyal olayların bu nesnelliği kendilerine özgü şartlarla aşındırması ise öznel indirgeme şeklinde adlandırılmıştır. Nesnel dayatma ve öznel indirgemenin anlamı soktuğu gerilimi göstermek için “entelektüel” kavramı örnek olarak seçilmiştir. Nesnel dayatmanın nasıl gerçekleştiği sorusu “Entelektüel” ifadesine dair bir soy sop çözümlemesini, yani sözlüğe gitmeyi gerekli kılmıştır. Çünkü sözlüklerin anlamı metne kazımak yoluyla sabitlediği düşünülmektedir. Daha sonra “entelektüel”in Fransızca, Arapça ve Türkçedeki özel referans noktaları ve kazandığı çağdaş anlamlar tespit edilmeye gayret edilmiştir. Bu tespitin, anlamın özel sosyal bağların sonsuz açılımında döngüsel bir karaktere büründüğüne işaret ettiği sanılmaktadır. Böylece bu makalede soy-sop çözümlemesi, sözlüklerin genel karakteristiklerine dair iddiaları temellendirirken çağdaş anlamın ve yeni referans noktalarının tespit edilmesi ise kavramların öznel indirgemelerle tâbi tutulduğu iddiasını gerekçelendirmiştir.
Keywords : kavram, nesnellik, öznellik, palimpsest, entelektüel