AELIA SENTIA VE CONSTITUTIO ANTONINIANA YASALARI BAĞLAMINDA DEDITICII

Authors : Serpil Aytüre

Pages : 239-244

View : 75 | Download : 123

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Dediticii terimi, Antik Roma tarihi ve hukuku bağlamında Roma İmparatorluğu’nda vatandaşlık haklarını kaybeden kişileri ifade etmektedir. Roma toplumunda azatlı sayısının artışı ile ilgili sorunlar, Augustus tarafından azatlı sayısının sınırlandırılmasına ilişkin yeni tedbirler alınmasına neden olmuştur. Azat etme uygulamaları ile yaş ve sayı bakımından azatlıların sayısının sınırlandırılarak Roma toplumunun yabancı unsurlardan arındırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda Augustus döneminde çıkarılan lex Aelia Sentia ile hem azat edilen kölenin hem de onu azat eden efendinin belirli bir yaşın altında olmaları şartı getirilmiş, azat etme (manumissio) birtakım koşullar ile zorlaştırılmıştır. Lex Aelia Sentia ile dediticii olarak adlandırılan bazı azatlı grupların Roma vatandaşlığı kazanmamaları için yeni hak statüleri yaratılmıştır. Bununla birlikte Caracalla’nın 212 yılında çıkardığı Constitutio Antoniniana ile birlikte tüm Roma dünyasına tanıdığı evrensel vatandaşlık modeli, bu grubun hukuki durumu hakkında yeni tartışmaları beraberinde getirmiştir. Çalışma, dediticii olarak adlandırılan azatlıların statüsü ve Roma dünyasındaki hukuki kimliğini antik kaynaklar, Aelia Sentia ve Constitutio Antoniniana yasaları temelinde ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Keywords : Dediticii, Libertus, Manumissio, Lex Aelia Sentia, Constitutio Antoniniana. Abstract