ORTA MACARCA DEVRİ’NDE (1526-1772) MACAR DİLİNİN GELİŞİMİ

Authors : Yasemin Altaylı, Ayşe Öz

Pages : 182-194

View : 35 | Download : 84

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Macar dilinin tarihsel dönemlerinden biri olan ve Macarca literatürde “középmagyar kor” olarak adlandırılan Orta Macarca Devri Macar dilinin gelişimi açısından önemli gelişmelerin ve değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Literatürde 1526-1772 tarihleri arasına konumlandırılan bu dil devrinde matbaanın Macarca yayın faaliyetine başlamasıyla birlikte Macarca basılı kaynaklar oluşmuş ve bu basım teknolojisi ile Macarca metinler geniş bir kitleye ulaşma imkânı bulmuştur. Özellikle Reformasyon hareketinin etkisiyle anadile verilen önem artmış, Macar dilinin kurallarını ve söz varlığını gösteren ilk dilbilimsel eserler, yani ilk gramer kitapları ve kapsamlı Macarca sözlük çalışmaları bu dönemde ortaya çıkmış, yabancı dillerden Macarcaya çeviri çalışmaları yapılmış, Macar edebiyatı kendi basılı yazınsal ürünlerini oluşturmuştur. Bütün bu çalışmalarla birlikte Macar dilinin kullanımı başta din ve eğitim alanında olmak üzere yaygınlaşmıştır. Zamanın ve tarihsel-kültürel sürecin de bir yansıması olarak özellikle seslerin yazı dilinde gösterilişinde ve kimi kuralların kullanımında değişimler gerçekleşmiş, Macar söz varlığına yeni alıntı kelimeler eklenmiştir. Bu çalışmada Macar literatürü temelinde 1526-1772 yılları arasındaki süreyi kapsayan Orta Macarca Devri’nde ortaya çıkan önemli Macarca dil kaynaklarının sunulmasına çalışılmış, Macar dilinin bu süreçteki durumu ve gelişim seyrinin tarihsel ve kültürel bir arka planla birlikte gösterilmesi ve bu dil devrinin tanıtılması amaçlanmıştır.
Keywords : Macarca, Matbaa, Reformasyon, Karşı-Reformasyon, Dil, Çeviri