Anadolu’da Kapı Kavramının Divriği Ulu Camii Taç Kapıları Örneği Üzerinden İncelenerek Tasarım Ögesi Olarak Endüstriyel Sofra Seramiklerinde Kullanımı

Authors : Nurcan Yıldız, Demet Hancı, Muhammet Arslan, Aysun Erzincan

Pages : 166-184

Doi:10.5281/zenodo.15031154

View : 23 | Download : 32

Publication Date : 2025-03-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Kapı kavramı, bir binaya ya da bir mekâna giriş ve çıkışın yanı sıra bulunduğu mekâna anlam katan önemli bir kültürel ve mimari değerdir. Tüm dünyada olduğu gibi Anadolu mimari yapılarında kapılara çok önem verilmiştir. Bu yapılardaki kapılar incelendiğinde; bazen dinsel simgeler, bazen güç göstergesini yansıtan ögeler, bazen de heykelsi yapılar olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle camiler, mescitler, hamamlar, medreseler, türbeler, şifahaneler, kervansaraylar gibi dönemin önemli mimari yapılarında görkemli kapıları görmek mümkündür. Anadolu mimarisinde yer alan kapılar incelendiğinde en önemlilerinden bir tanesi kuşkusuz Divriği Ulu Camii Taç Kapılarıdır. Bu kapılarda, binanın mimari sanat olgusuyla, süsleme sanat olgusu birlikte gelişim gösterdiği görülmektedir. 12. Yüzyılda inşa edilen Divriği Ulu Camii ve taç kapıları; ahşap ve taş işçiliğinin en güzel örneklerini sergileyen, figüratif ve zengin motif süslemeleriyle bezenmiş, dönemin sanat anlayışını günümüze kadar aktaran önemli kültürel kodlarımızdandır. Diğer taraftan sofra seramiklerinde tasarım; üretildiği kurumun kültürel kimliğini ve markalaşmasını yansıtan en önemli unsurdur. Tasarım sürecinde tarihe damgasını vurmuş önemli mimari eserleri yaşatmak ve geleceğe de aktarım aracı olması açısından ele almak çok önemlidir. Bu araştırmanın en önemli özgün değeri; büyük bir ustalık ve estetik kaygı ile yapılmış döneminin en görkemli yapılarından biri olan Divriği Ulu Camii Taç Kapılarını; günümüz sofra seramiğinde ortaya çıkarılacak yeni ve çağdaş tasarımlarla yaşatmaktır. Böylece bir taraftan kültürel mirasımıza sahip çıkılacak, diğer taraftan sofra seramiği dekor tasarımlarına yeni bir bakış açısı getirilecektir. Bu çalışmanın, seramik sofra endüstrisine ve konu ile ilgili eğitim alan öğrencilere öncü olması umulmaktadır.
Keywords : Divriği, Taç Kapı, Motif, Seramik, Tasarım