The Effect of Change in Production Systems in the Historical Process on the Transformation of the User in the Architectural Production Environment

Authors : Ebru AYVAZ, Halit BEYAZTAŞ, Ahmet Cüneyd DİRİ

Pages : 37-57

Doi:zenodo.738

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2023-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mimari üretimin öznesi olan kullanıcının yeri, tarihsel süreç içerisinde üretim sistemlerindeki değişim ile dönüşüm geçirmiştir. Endüstri Devrimi ile gelişen fordist üretim sisteminin kitlesel üretim ve standardizasyon kavramlarını ortaya çıkarmasıyla kullanıcı; yaşadığı mekânı üretmekten uzaklaştırılarak ötekileştirilmiş ve standart bir veri olarak ele alınmıştır. Fakat 1970’lerde fordist üretim sisteminin eleştirilmesiyle kullanıcının yeri sorgulanmış, kitleden ziyade bireyselliğin ön plana çıkmasıyla kullanıcının ve mimarın rolü değişmiştir. Mimari üretim ortamında yaşanan bu kırılma kitlesel bireyselleştirme kavramını ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada her dönemde farklı anlamlar taşıyan bir üretim bileşeni olarak kullanıcının mimari üretimde tarihsel süreç içerisinde yaşanan kırılmalar ile yerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Kullanıcı odaklı üretim sisteminin hâkim olduğu günümüzde kullanıcının yerini değerlendirmek amacıyla aktif olarak mimari üretimde bulunan mimarlar ile anket çalışması yürütülmüştür. Yapılan anket sonucunda mimari mekanların öznesi olan kullanıcının; mimari üretim sürecinin merkezinde yer alarak daha iyiyi talep eden ve değişen tüketici kimliği ile mimari üretimde etkin rol oynayan bireyselleşen kullanıcılara dönüştüğüne ulaşılmıştır.
Keywords : Endüstri Devrimi, Kitlesel Üretim, Kitlesel Bireyselleştirme, Kullanıcı, Mimari Üretim