Batı Felsefesi ve “Taşrası”: Efendiler İcadı ile Köleler Üretiminin Merkez-Taşra İkileminde Yansımaları

Authors : Mehmet ULUKÜTÜK

Pages : 31-75

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2018-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Genelde sosyal bilimler özelde ise felsefe bir gelenek, dil, kültür, tarih benlik ve varoluş meselesidir. Aydınlanma ve moderniteden sonra ise bu tür hususiyetler taşralılıkla, yerellikle ilişkilendirilmiştir. Kendini merkeze koyan bir düşünme tarzı kendisi dışındaki her şeyi merkezin tahakkümü altındaki çevreye indirgemiştir. Filozofların düşünceleri, kendilerine özgü tarihsel ve kişisel tecrübeleri, birikimleri, içinde yaşadıkları koşullardan bağımsız ve soyut bir zeminde ele alınır olmuş, biyografilerin yerini doksografiler almıştır. Bu makalede Batı felsefesi ve onun sözde “taşrası” hakkında bir soruşturmayı içermektedir. Felsefenin başlangıcı sorusundan başlayarak doksografik felsefe tarih yazımına kadar uzanan süreçte felsefe tarihinde efendiler icadı ile köle üretimi arasındaki ilişki merkez-taşra ikileminde tartışmaya açılmıştır. Batı felsefesinin evrensellik altında kendi dışındaki tüm felsefeleri nasıl tarihsel ve yerel düzleme sıkıştırdığı gözler önüne serilmiştir. Bununla birlikte otantik felsefe yapabilmenin imkânının ise bizatihi tarihsel ve toplumsal koşulların içinden felsefe yapabilmekle mümkün olduğu gösterilmeye çalışılmıştır. Bu anlamda otantik felsefelerin merkezle aynı dili konuşanların değil bilakis kendi dilini ve sorunlarını keşfedenlerin gerçekleştireceği özellikle vurgulanmıştır. Türkiye’de felsefe yapabilmenin anlamı da bu bağlamda ele alınmıştır. 
Keywords : Felsefenin başlangıcı, doksografik felsefe tarih yazımı, merkez, taşra, gelenek