AYDINLANMANIN TOPLUMSAL DÜŞÜNCEYE ETKİSİ: CEMAAT ve CEMİYET EKSENİNDE SOSYOLOJİK BİR TARTIŞMA

Authors : Galip Bayezit

Pages : 5-25

Doi:10.20493/birtop.1376310

View : 89 | Download : 83

Publication Date : 2023-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlık tarihinde cemaat hayatından cemiyete dönüş sürecinin belki de en hızlı yaşandığı dönem aydınlanmadır. Aydınlanma hareketi bilhassa batıda devrim niteliğinde gerçekleşmiş, fakat dünyanın her yerinde aynı oranda etkili olmamıştır. Zira batı Orta Çağ karanlığını yaşarken doğu bilim ve tekniğin zirvesindedir. Batıda aydınlanma ile başlayan hareket modernite ile kuvvet kazanarak devam etmiş, yaşanan dönüşümün etkileri günümüze kadar gelmiştir. Dolayısıyla batı için aydınlanma fikri, muhtemelen Antik Yunan’dan bugüne kadar ortaya çıkan en önemli düşünce hareketidir. Batı açısından aydınlanmanın olumlu sonuçlarına rağmen geleneği yıkmak, kadim kurumları işlevsiz kılmak gibi birtakım olumsuz neticeleri de görülmüştür. Son tahlilde aydınlanma hareketinin suikast girişimi teşebbüste kalmış, geleneksel kurumların bir kısmı günümüze kadar gelmiş, cemaat tipi sosyal yapılar varlığını sürdürmüştür. Fakat geleneksel yapılar da yaşanan değişimden nasibini almış, büyük oranda dönüşüm geçirmiştir.
Keywords : Aydınlanma, Cemaat, Cemiyet, Rasyonelleşme, Modernleşme