NAKKAŞ HASAN MİNYATÜRLERİNİN KOMPOZİSYON ÖZELLİKLERİ

Authors : Yasin Urhan

Pages : 135-151

View : 9 | Download : 18

Publication Date : 2025-02-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Nakkaş Hasan, 16. yüzyılın ikinci yarısı ve 17. yüzyılın başlarında eser vermiş bir minyatür sanatçısıdır. Yaşadığı dönemde önemli yazmaların resimlemesine öncülük etmiştir. Osmanlı Dönemi klasik minyatür tavrıyla yirmi civarında eserin tasvirlerinin yapılmasında vazife almıştır. Sanatçılığı kadar devlet adamlığı kimliğiyle de tanınan Nakkaş Hasan, Enderun’da adım attığı eğitim hayatının ardından Rumeli beylerbeyliği ve vezirlik makamına kadar yükselmiştir. Dönemin ser nakkaşı Nakkaş Osman ile birlikte nakkaşhânede çalışmış 1590’lı yıllardan itibaren ise tasvir çalışmalarına öncülük etmiştir. Ehl-i hiref teşkilatı ve saray nakkaşhânesinde eserler üreten Nakkaş Hasan, minyatürlerini hikâye etme ve tasvir etme anlayışı ile tasarlamıştır. Sade ifade tarzı, gereksiz detaylardan kaçınması, yüzey bezemeciliğinden uzak durması onun üslubunu oluşturan özelliklerdendir. Tek figürlü minyatürlerden portrelere, kalabalık savaş sahnelerinden aşk hikâyeleri resimlerine kadar pek çok kompozisyon tasarlayan Nakkaş Hasan, bu noktada zengin bir veri sunmuştur. Bazı araştırmacılar yazma eserlerin daha çok muhteva unsurları üzerinde dururken eserleri kompozisyon düzeni açısından değerlendiren çalışmalar da mevcuttur. Bu araştırmada Nakkaş Hasan’a atfedilen minyatürlerin teknik açıdan ve kompozisyon düzeni yönünden incelenmesi amaçlanmıştır. Nakkaşın eserlerinden seçilen örnekler belirlenen tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmiştir.
Keywords : Nakkaş Hasan, Minyatür Sanatı, Kompozisyon Özellikleri