MARMARAY VE METRO KURTARMA KAZILARINDA BULUNAN YENİKAPI 19 BATIĞI

Authors : Evren Türkmenoğlu

Pages : 171-186

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2023-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Yenikapı 19 Batığı 2004-2013 yılları arasında İstanbul’da Marmaray ve Metro Raylı Ulaşım Projeleri kapsamında Yenikapı şantiyesinde gerçekleştirilen arkeolojik kurtarma kazılarında bulunmuştur. Bizans döneminde kentin en büyük limanlarından “Portum Theodosiacum” olduğu tespit edilen kazı alanında MS 5-11. yüzyıllar arasına tarihlenen 37 batık keşfedilmiştir. Batıklar kargo gemileri ve donanmada kullanılan çektiri ya da kadırga tipi kürekli gemiler olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Gövde formu itibariyle kargo gemisi olduğu değerlendirilen Yenikapı 19 Batığı yükü ve herhangi bir donanımı olmaksızın açığa çıkarılmıştır. Batığa ait ahşap elemanlar geminin karina tabanına ait olup, sintine dönüşüne kadar olan kısmı korunabilmiş, üst yapısı ise günümüze ulaşmamıştır. Ahşap elemanlar üzerinde yapılan incelemeler bu döneme ait gemilerde nadir rastlanan yapım özelliklerini ortaya çıkarmıştır. Gemi kabuğunu oluşturan kaplamaların arasında bağlantı elemanlarının kullanılmaması geminin yapım tekniğini çağdaşlarından ayırmaktadır. Arkeolojik veriler ışığında batığın yakın mesafeler arası seyir yapan, tek direkli küçük bir yelkenli tekneyi temsil ettiği ve uzun süre kullanımda kaldığı düşünülmektedir.
Keywords : Yenikapı Batıkları, Gemi Arkeolojisi, Bizans, Akdeniz, Gemi Yapım Teknikleri