Nedîm’in Gazelleri Örnekleminde Alışılmamış Bağdaştırmalar

Authors : Nilüfer KARADAVUT

Pages : 53-69

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2021-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :18. yüzyılın büyük şairi Nedîm, Klâsik Türk şiirinde Nedîmâne üslûbuyla tanınır. Bulduğu yeni imajlar, hayalleri ve şairlik yeteneğiyle edebiyatımızda ayrı bir yere sahiptir. Şiirlerinde günlük hayatla birlikte mahallî unsurlara da yer veren şair, Türkçenin ince nüanslarından faydalanarak söyleyişine renk katmak için, dilbilim araştırmalarının anlam çözümlemeleri içinde yer alan alışılmamış bağdaştırmalardan da yararlanır. Şairler sözü daha etkili kılmak amacıyla şiirde alışılmamış bağdaştırmalara sıkça yer verirler. Bu söyleyişler akla ve mantığa aykırı olduğu için gündelik dilde çok karşılaşılmayan ancak şiire zenginlik katan birleştirmelerdir. Nedîm de şiirlerinin pek çoğunda alışılmamış bağdaştırmaları estetik bir şekilde ve günlük dile has sözcüklerle gerçekleştirir. Klâsik Türk şiirine getirdiği yenilikler bağlamında söyleyişine kattığı alışılmamış bağdaştırmalar Nedîm’i etkili ve özgün bir şair konumuna yükseltmiştir. Bu makalede, dilbilimsel bir yaklaşımla Nedîm’in gazellerinden seçilen beyitler örnekleminde anlamsal sapma olarak da kabul edilen alışılmamış bağdaştırmalar üzerinde durularak bu yapıların genelde Klâsik Türk şiirine, özelde ise Nedîm’in şiirlerine katkısı incelenmiştir.
Keywords : Nedîm, gazel, dilbilim, anlamsal sapma, alışılmamış bağdaştırmalar