Muğla Basılı Yayınında Şâhidî İbrahim Dede

Authors : Nesrin Aydın Satar, Gizem Ece Gönül

Pages : 106-121

Doi:10.69787/bitigefd.1644139

View : 53 | Download : 53

Publication Date : 2025-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :15. yüzyılda Muğla’da doğmuş ve yaşamış Mevlevî büyüklerinden biri olan Şâhidî İbrahim Dede hakkında yapılan çalışmalar, genellikle onun hayatı, Mevlevî meşrebi ve kaleme aldığı edebî eserlerle ilgilidir. Muğla ili dışından da farklı kişi, kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla gerçekleştirilen bu tür çalışmalardan birçoğu il sınırları içinde, Şâhidî’yi bir Muğla büyüğü olarak tanımak ve tanıtmak için yapılmıştır. İsmi Muğla sokaklarına, mimari yapılarına, okullarına, Muğla’da öğrencileri ağırlayan yurtlara verilen Şâhidi İbrahim Dede Muğla halkı tarafından şehrin manevi atmosferinin mimarlarından belki en önemlisi olarak anılmaktadır. Dolayısıyla onun yalnız akademik çalışmalara ve toplum yararına yürütülen bazı faaliyetlere değil Muğla yayın hayatına da mâl olmuş bir isim olduğunu söylemek gerekir. Bu çalışma, Şâhidi İbrahim Dede’nin Muğla basılı yayınına nasıl, hangi sıfatlarla ve ne zaman yansıdığını araştırır. Muğla’da faaliyet gösteren yayınevleri tarafından basılan kitaplar ile yine Muğla’da yayınlanan süreli yayınlarda Şâhidî ve mirasının izini süren bu makalede Şâhidî’nin bir Muğlalı olarak Muğla basın hayatındaki yeri soruşturulur. Bir Muğla büyüğü ya da Muğla’da yaşayan bu Mevlevi’nin Muğla’ya mâl olmuş diğer isimlerle beraber anıldığı yayınların yanı sıra, Şâhidî doğrudan kendi hakkında kaleme alınmış müstakil eserlerde de anılır. Şâhidî İbrahim Dede’nin isminin geçtiği ilk kitap 1939’da ilk süreli yayın ise 1938’de basılmıştır. Bu çalışma ilgili tarihlerden başlayarak Şâhidî’nin Muğla basılı yayınındaki yerinin izini sürerken onun Muğla yayın hayatında bir Muğlalı, Muğla büyüğü, Mevlevi, edebiyatçı, manevi değer, şair veya derviş olarak nasıl tanıtıldığını gösterir. Böylece, Şâhidî’nin Muğla kentine ve hayatına hangi yönleriyle sirayet ettiği anlaşılır.
Keywords : Şâhidî İbrahim Dede, Mevlevilik, Muğla, süreli yayın, basın-yayın