Difonksiyonel İşgören Davranışlarından Biri Olarak İfade Edilen İşlevsel Budalalık Kavramı İzerine Bir İnceleme

Authors : Hakan Kara

Pages : 429-446

Doi:10.62001/gsijses.1569833

View : 25 | Download : 56

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu incelemede, Alvesson ve Spicer (2012 ve 2016) tarafından ifade edilerek açıklama girişiminde bulunulan “functional stupity at work” (örgütlerde işlevsel budalalık: iş bilmezlik davranışı) kavramı ele alınmaktadır. Araştırmacılara göre bu kavram, işgörenlerin yaptıkları iş hakkında eleştirel düşünme, ne yaptıklarını ve neden yaptıklarını anlama, uygulama ve sonuçların ne olduğunu belirleme konusundaki yetersizliklerini ve/veya isteksizliklerini tanımlamaktadır. Kavram, yabancı alanyazında araştırmalara konu olurken, Türkçe alanyazında çok sınırlı sayıda araştırmada ele alınmıştır. Alanyazına katkı sağlamak amacıyla bu incelemede, Türkçe’ye doğrudan çevirisi “işlevsel/fonksiyonel budalalık” olan kavram, esas itibariyle iş bilmez davranışları nedeniyle çeşitli sorunların ortaya çıkmasına neden olan işgören davranışlarını ifade etmektedir. Dolayısıyla doküman incelemesine dayalı olarak kaleme alınan bu incelemede, anılan yazarların tespit ve önerilerinin yanı sıra konuya ilişkin destekleyici diğer bulgular çerçevesinde incelenen konu, sistematize edilmiştir. Bu bağlamda ele alınan ana konu başlığı altında, düşüncenin yapısallığı, açıklama çabaları, bilişsel kapasite, dinamiklerin varlığı ve yapısal eleştiri başlıkları altında tartışılmıştır. Ele alınan kavramla ilişkili olduğu düşünülen diğer bulgular ise görüşler ve gerekçeler çerçevesinde zekâ ve rasyonalite paradoksu, bilgiyi biçimlendirme sorunu ve bilgide yapısallık sorunu başlıkları altında değerlendirilmiştir.
Keywords : işlevsel aptallık, aptallık temelli örgüt teorisi, bilgi