Üst İyonküredeki ‘O+ + N2’ Reaktif Çarpışmasına Ait Kayıp Terimlerinin Değişimlerinde Güneş Tutulması Etkisinin İncelenmesi

Authors : Mehmet YAŞAR

Pages : 304-310

Doi:10.17798/bitlisfen.842378

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2021-06-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya iyonküresi üzerindeki güneş tutulma etkilerinin incelenmesi tutulma süresince iyonküre yapısındaki ani ve orta ölçekli değişmeler ile ilgili oldukça önemli bilgi kaynağı sağlar. Bu çalışmada Kharkov şehrinde 29 Mart 2006 tarihinde gözlemlenen güneş tutulmasının ‘O+ + N2 → NO+ + N’ reaktif reaksiyona ait kayıp terimleri üzerindeki etkisi yüksekliğe (252, 303, 353 ve 399 km) bağlı olarak incelenmiştir. İncelemeler sonucunda kayıp terimlerinin her üç gün içinde (28, 29, 30 Mart) yükseklikle ters orantılı bir şekilde değiştiği görülmüştür. 29 Mart tutulma gününde tam örtülmenin yaşandığı zaman aralığında tüm yüksekliklerde kayıp terimi minimuma düşmüştür. İyonküre üzerindeki güneş tutulma etkisinin tutulmadan sonraki günde önceki güne nazaran daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : iyonküre, Reaksiyon süreçleri, Güneş tutulması