24. GÜNEŞ DÖNGÜSÜ BOYUNCA MEYDANA GELEN JEOMANYETİK FIRTINALARIN DAĞILIMI

Authors : Fuat BAŞÇİFTÇİ

Pages : 1394-1403

Doi:10.17798/bitlisfen.955034

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Jeomanyetik fırtına, genellikle gezegenler arası manyetik alandaki anormal koşullar ve çeşitli güneş aktivitelerinin neden olduğu güneş rüzgârı plazma emisyonları nedeniyle Dünya’ nın manyetik alanında küresel bir bozulmadır. Jeomanyetik aktivitesi diğer döngülere göre en düşük sevide olan 24. güneş döngüsüdür. Bu çalışmada 24. Güneş döngüsünde meydana gelen ve jeomanyetik aktivitenin ciddiyetini belirtmek için beş seviyeli bir sistem olan G ölçeğine göre belirlenen jeomanyetik fırtınaların dağılımı incelenmiştir. Ayrıca jeomanyetik fırtına indisi olan Kp indisi, jeomanyetik fırtınanın şiddetini belirleyen Dst indisi ve güneş döngüsündeki ortalama güneş lekesi sayıları veri olarak kullanılmıştır. 24. güneş döngüsünün maksimum aşaması olan 2014 yılında ortalama 113 güneş lekesi sayısı gözlemlenmiştir. 24. döngü dönemi boyunca G ölçeğine göre toplam 381 jeomanyetik fırtına oluşmuştur. Bu fırtınaların %67.45’ i G1, %25.46’ sı G2, %4.72’ si G3 ve %2.36’ sı G4 düzeyinde meydana gelmiştir. Dst indis değerlerine göre %16.54’ ü sakin, %32.28’ i zayıf, %43.83’ ü orta, %6.82’ si güçlü ve %0.52’ si şiddetli fırtına olarak belirlenmiştir. Kp indisine göre en güçlü fırtına 83 nT ile 22 Haziran 2015 ve 08 Eylül 2017 tarihlerinde, Dst indis değerine göre -223 nT ile 25 Haziran 2015 tarihinde gerçekleşmiştir.
Keywords : Jeomanyetik fırtına, 24 güneş döngüsü, Dst, Kp, Güneş lekesi sayısı