12 Eylül Darbe Dönemini Anlatan Romanlarda Baskın Bir Ruh Hali Olarak Bungunluk

Authors : Erdal AÇIKYOL

Pages : 38-44

Doi:10.47130/bitlissos.1025479

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, 12 Eylül Askeri İhtilal atmosferini yansıtan Orhan PAMUK’un Sessiz Ev, Latife TEKİN’in Gece Dersleri ve Ayşegül DEVECİOĞLU’nun Kuş Diline Öykünen romanlarından yola çıkılarak dönemin bireylerinde yoğun şekilde yaşanan bungunluğa (can sıkıntısı) değinilmiştir. İlk başta, içe çekilimin önemli saç ayaklarından olan iç sıkıntı halinin ne olduğu, durumsal ve varoluşsal olarak sınıflara ayrılış gerekçeleri ve iç dünyada yol açtığı neticelere değinilmiş; daha sonra roman analizlerine geçilmiştir. Tinsel daralmanın anlatı karakterleri üzerinde dominant bir psikolojik izlek haline gelmesine yol açan gerekçelere odaklanılarak bu negatif eğilimin hangi koşullarda palazlandığına dair tespitlerde bulunulmuştur. Her üç eser de bu açıdan somut veriler sağladığından ötürü işlevsel konuma sahiptir. Romanlardaki vakaların ilerlemesinde önemli misyon edinen karakterler, hem sözleriyle hem de davranışlarıyla içe burkulma yönelimlerinden biri olan ruhsal daralmayı belirgin tarzda duyumsarlar. Çalışmada, aynı zamanda dönemin siyasi ve toplumsal gelişmelerine de kısaca değinilerek Darbe öncesi ve sonrasına dair genel bir görünüm çizilmiştir. Böylece ferdin kapıldığı can sıkıntısının çoğu zaman sosyo-politik konjonktürle sıkı bir bağ içinde olduğu gösterilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Can sıkıntısı, 12 Eylül Darbesi, roman