Arap Yazısının Kökeni ve Tarihi

Authors : Kasım ŞULUL

Pages : 28-67

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Muhammed devrinde Kur’ân-ı Kerîm’in yazıldığı ve günümüze kadar da kullanılmaya devam eden Arap Cezm yazısının kökeni, tarihî seyri ve gelişimi önemli bir meseledir. Bu makalede Arap Cezm yazısının kökeni, tarihî seyri ve gelişimi ana hatlarıyla ele alınmıştır. İslâm kaynaklarında konuyla ilgili veriler; bütüncül yaklaşım, metin taraması, metin mukayesesi, tematik ve kronolojik tasnif ve bir kısmı kalıntı (bakiyye türü) kitâbeler olan veriler arasında ortak payda bulma yöntemi ile tetkik edilmiştir. Hemdânî, İbnü’n-Nedîm ve İbn Vahşiyye gibi İslâm ilim tarihi kaynaklarında Arap cezm yazısının kökenine dair birçok veri bulunmaktadır. Arap Cezm yazısının kökenine dair İslâm kaynaklarındaki verilerin ortak paydası şudur: Hz. Peygamber devrinde kullanılan Arap yazısının aslı Hirî Cezm), onun aslı Enbârî Meşk, o da Güney Arabistan Müsned yazısına dayanmaktadır. Oryantalistler 19. asırda keşfettikleri bazı kitabelere dayanarak Arap yazısının Nabâtî, onun Arâmî onun da Fenike yazısına dayandığını iddia etmişlerdir. Oryantalistler, İslâm ilim tarihi kaynaklarının konuyla ilgili verdikleri bilgileri göz ardı etmişlerdir. Son zamanlarda yapılan yeni araştırmalar, keşfedilen binlerce kitabe İslâm ilim tarihi kaynaklarının Arap yazısının kökeni konusundaki tezini kesin bir şekilde teyit etmiştir.
Keywords : Yazı, Arap cezm yazısı, Güney Arabistan Müsned yazısı, Enbârî Meşk, Hîrî Cezm