The importance of boron for plants

Authors : Aydın GÜNEŞ, Sait GEZGİN, Kadriye KALİNBACAK, Hesna OZCAN, İsmail CAKMAK

Pages : 168-174

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bitkilerde bor noksanlığı, en çok kumlu ve organik maddesi düşük olan, yıkanmanın fazla olduğu ve kireçlemenin sıklıkla yapıldığı asit topraklarda ortaya çıkar. Ayrıca, bor adsorpsiyonu/fiksasyonu yüksek olan killi ve pH’sı yüksek topraklarda da bor noksanlığına rastlanmaktadır. Bor noksanlığının ortaya çıkışıyla birlikte öncelikle hücre duvarlarının oluşumu, yapısal bütünlüğü ve işlevi zarar görmektedir. Bitkilerdeki borun yaklaşık % 90’a varan bölümü, hücre duvarlarında yapısal bir element olarak yer almakta ve biyolojik membranların stabilitesini korumaktadır. Bu özelliği ile bor, bitkinin büyüme ve verimi üzerinde ve besin elementi alımında belirleyici bir role sahiptir. Bitkilerin hücre duvarlarında pektin maddesine bağlı olarak bulunan bor, hücre duvarlarına önemli bir sağlamlık ve bütünlük kazandırmaktadır. Böylece bor bitki dokularını, patojen girişine ve enfeksiyona karşı koruyucu bir rol üstlenmekte ve bitkilerin hastalıklara karşı direncini arttıran önemli bir besin elementi olarak karşımıza çıkmaktadır. Borun en dikkat çekici işlevlerinden birisi de, polen oluşumu /tozlaşma, döllenme ve meyve tutumundaki rolüdür. Çoğunlukla, bor noksanlığı çeken bitkilerde vejetatif büyüme etkilenmezken, generatif büyümede ve meyve oluşumunda ciddi azalmalar ortaya çıkar. Bor bitki içinde floem iletim demetinde zor taşınan bir element olarak bilinir ve noksanlık belirtileri genç yapraklarda ve sürgünlerde ortaya çıkar. Bu yüzden, özellikle çiçeklenme ve meyve/tane oluşum döneminde yapraklardan bitkilere kontrollü bir bor gübrelemesinin yapılması yüksek verim için bir verimi garanti etmek adına önemlidir. Bor noksanlığı problemi, topraklarda veya yapraklarda borun yeterli olması durumunda dahi ortaya çıkabilir. Bu durum, daha çok hava neminin yüksek ve transpirasyonun düşük olduğu koşullarda belirgin biçimde ortaya çıkar. Hücre duvarı kompozisyonu ve pektin maddesi miktarına bağlı olmak üzere bitkilerin bor gereksinimi türden türe önemli farklılıklar göstermektedir. Genelde, tahıllar gibi bor gereksinimi düşük olan bitkilere 100 -200 g/da bor önerilirken; bu oran, şeker pancarı, kolza, ayçiçeği gibi bora gereksinimi yüksek olan bitkilerde 400 g’a çıkabilmektedir. Yapraktan yapılacak bor gübrelemesinde ise genelde kabul gören oran 250-300 mg B/litre olacak şekilde önerilmektedir. 
Keywords : Bor, borlu gübreler, borlu gübreleme