CUMHURİYET’İN İLK YILINDA ADALET DERGİSİ: 1923 YILI CERİDE-İ ADLİYYE’SİNDEN YANSIMALAR

Authors : Betül Argunhan

Pages : 473-502

Doi:10.57083/adaletdergisi.1382371

View : 123 | Download : 120

Publication Date : 2023-11-20

Article Type : Other Papers

Abstract :Bir hukuk tarihi araştırması olarak bu çalışma, Adalet Dergisi’nin yüz yıl evvelki sayılarını konu edinmiştir. 1923 yılı sayılarında yer alan yüksek mahkeme kararlarının künyelerini ilgililerine ulaştırmayı hedefleyen çalışmada ayrıca kararlar muhtelif açılardan incelenmiştir. Kararları veren temyiz mercileri, kararların konuları ve kararlarda geçen kanunlar incelenen ögelerdir. Sunulan karar özetlerinin, mezkûr dönemi çalışan araştırmacılara kolaylık sağlayacağı umulmaktadır. Çalışma esnasında yararlanılan dergi nüshaları Adalet Dergisi’nin internet sitesinde yayınlanmış olan nüshalardır. Nüshalarda yer alan muhtelif yüksek mahkeme kararlarının giriş kısımlarında verilen özetler Latinize edilerek çalışma ekinde verilmiştir. Şer`i temyiz dairesi kararlarında özet kısmı yer almaması sebebiyle, bu kararların künyelerine ek olarak konularının anlaşılması maksadıyla esbâb-ı nakziyyelerinin giriş kısmı verilmiştir. Çalışma neticesinde, öncelikle Ceride’nin incelenen sayılarında yayınlanan kararların Osmanlı temyiz mahkemesi kararları değil Ankara Hükümeti’ne bağlı Sivas Muvakkat Temyiz Heyeti kararları olduğu, bunun Ceride’nin yayın hayatında bir dönüm noktası teşkil ettiği söylenebilir. İkinci olarak, incelenen kararların hem hukuk hem ceza alanlarında günlük hayatta sık karşılaşılan haksız fiil, ecrimisil, tazminat, öldürme, hırsızlık gibi konulara ilişkin olduğu görülmüştür. Üçüncü olarak muhakeme usulünün önemsendiği sonucuna varılmıştır. Diğer yandan, yayınlanan kararlarda hem Osmanlı hem de Büyük Millet Meclisi’nce neşredilen kanuni düzenlemelerin dayanak yapıldığı görülmüştür.
Keywords : Ceride i Adliyye, Tanzimat dönemi, Osmanlı hukuku, Cumhuriyet, istinaf, temyiz